آیا جاوا اسکریپت جایگزینی دارد؟

دنیای توسعه سمت کاربر یا Front-End پر از تکاپو و چالش‌های مختلف است. میزان ابزارهای جدیدی که در این بخش از توسعه اپلیکیشن‌ها منتشر می‌شود بسیار بیشتر از هر عرصه دیگری‌ست. با این حال یکی از تکنولوژی‌هایی که پایه دنیای وب را تشکیل داده و برای مدت‌های بسیار طولانی است که جای‌ش را به هیچ چیز دیگر نداده‌ است، جاوا اسکریپت است.

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی پویا و سبک است که روی مرورگر کاربران اجرا می‌شود. البته با گذشت سال‌ها از توسعه آن، جاوا اسکریپت حال به لطف تلاش‌های مختلف از طرف جامعه کاربران و شرکت‌هایی همچون گوگل، توانسته که تغییر ماهیت داده و در سمت سرور نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

اما در هر حال، جاوااسکریپت در زمان حال نیز بخش بسیار مهمی از توسعه سمت کاربر را به خود اختصاص داده و هیچ توسعه دهنده‌ای به عدم استفاده از جاوا اسکریپت فکر نمی‌کند.

اما آیا نوشتن کدهای جاوا اسکریپت برای پروژه‌های کنونی، باز هم جوابگو تمام نیازهاست؟ به نظر می‌رسد که خیر. نوشتن کدهای جاوا اسکریپت بدون استفاده از زبان‌های دیگری که براساس جاوا اسکریپت ایجاد شده‌اند بسیار سخت بوده و کاری طاقت فرسا است.

به همین دلیل برنامه نویسانی در دنیا هستند که تصمیم گرفته‌اند برای ایجاد پروژه‌های پیچیده خود، از زبان‌های دیگری استفاده کنند. فریمورک‌ها نیز این روند را پیش می‌روند و هر چه به توسعه ابزارهای جدید نزدیک می‌شویم، استفاده از جاوا اسکریپت خام به عنوان یک ابزار اصلی برای توسعه اپلیکیشن‌ها کم رنگ‌تر می‌شود.

در این مقاله اختصاصی از وبسایت راکت قصد داریم شما را با پنج جایگزین منحصر به فرد از جاوا اسکریپت آشنا کنیم که هر کدام در کنار مزیت‌هایی که ارائه می‌دهند، سرعت بالا در امر توسعه اپلیکیشن را به کاربران داده و آن‌ها را قادر می‌سازد تا دقیق‌تر چیزی که قصد ایجاد کردن‌ش را دارند، توسعه دهند.

مورد اول: تایپ اسکریپت (TypeScript)

تایپ اسکریپت یک زبان برنامه نویسی مبتنی بر جاوا اسکریپت و در واقع یک Superset است. منظور از Superset این است که تایپ اسکریپت تمام ویژگی‌های اصلی جاوا اسکریپت را ارائه داده و در کنار آن یکسری موارد جدید را نیز عرضه می‌کند.

تایپ اسکریپت یک زبان برنامه نویسی متن باز است که توسط شرکت محبوب حوزه نرم افزار یعنی مایکروسافت توسعه داده شده و برای چندین سال است به عنوان یک جایگزین اصلی بجای نوشتن کدهای خام جاوا اسکریپتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در حال حاضر فریمورک‌هایی مانند Angular برای توسعه اپلیکیشن‌ها، برنامه نویسان را مجبور می‌کنند تا از تایپ اسکریپت استفاده کنند، چرا که هسته اصلی این فریمورک نیز با استفاده از تایپ اسکریپت توسعه یافته است.

تایپ اسکریپت کاری می‌کند تا توسعه اپلیکیشن‌هایی که مقیاس‌بندی بزرگی داشته و نیازمند خروجی گرفتن برای پلتفرم‌های مختلف هستند راحت شده و توسعه‌دهندگان با امنیت بیشتری این دسته از اپلیکیشن‌ها را توسعه دهند.

پشتیبانی از برنامه نویسی شئ‌گرا در جاوا اسکریپت هر چند که صورت می‌گیرد اما نه به آن شکلی که برنامه نویسان لایق‌ش هستند، به همین دلیل نیاز است که ویژگی‌های شئ‌گرایی مستحکم‌تری در جاوا اسکریپت ارائه شود. این مورد یکی از ویژگی‌های اصلی تایپ اسکریپت است چرا که تمام آنچه برای بحث شئ‌گرایی به آن نیاز خواهید داشت را می‌توانید در تایپ اسکریپت مشاهده کنید.

از دلایل اصلی که باید تایپ اسکریپت را برای توسعه اپلیکیشن بعدی‌تان استفاده کنید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تایپ‌اسکریپت نسخه‌ای بسیار بهینه‌تر از جاوا اسکریپت خام است.
• ابزارهای قدرتمندی برای توسعه اپلیکیشن‌ها را در اختیار دارد.
• برای توسعه اپلیکیشن‌ها با مقیاس‌بندی متغیر بسیار مناسب است.
• از سیستم Type Checking بهره گرفته و نوع متغیرها در زمان تعریف باید مشخص شوند.
• با تمام استانداردهای جاوا اسکریپت (اکما اسکریپت) سازگاری داشته و خود را بروز نگه می‌دارد.

به عنوان یک نکته اصلی نیز باید متذکر شد که تایپ اسکریپت به صورت مستقیم نمی‌تواند اجرا شود چرا که مرورگر تنها زبان جاوا اسکریپت را متوجه می‌شود. بنابراین در نظر داشته باشید که تایپ اسکریپت در زمان اجرا نهایتا به جاوا اسکریپت تبدیل می‌شود.

برای آموزش و یادگیری تایپ اسکریپت به صورت کامل می‌توانید از دوره آموزشی «آموزش TypeScript» وبسایت آموزشی راکت بهره ببرید.

مورد دوم: CoffeeScript

CoffeeScript برای مدت‌های طولانی است که شناخته شده و برای توسعه دهندگان حرفه‌ای جاوا اسکریپت نیز نامی کاملا آشنا است. CoffeeScript دقیقا همان جاوا اسکریپت است با این تفاوت که سینتکس بسیار مختصرتری داشته و برای انجام بسیاری از کارها نیازی به نوشتن کدهای طولانی ندارید.

به همین جهت CoffeeScript به توسعه دهندگان این قابلیت را می‌دهد تا بتوانند با سرعت بسیار بیشتری اپلیکیشن‌های‌شان را توسعه داده و حجم فایل‌های‌شان را تا بی نهایت بهینه کنند.

در تصویر بالا یک نمونه از مقایسه جاوا اسکریپت (جی‌کوئری) و CoffeeScript را مشاهده می‌کنید.

CoffeeScript یک زبان برنامه نویسی بسیار ساده و قابل حمل بوده که مانند موارد دیگر برای اجرا شدن به جاوا اسکریپت تبدیل می‌شود. ویژگی‌های خارق العاده‌ای را می‌توانید در این زبان نیز پیدا کنید. برای مثال ویژگی‌های شئ‌گرایی، List Comprehension، Splat و... .

از آنجایی که CoffeeScript برای مدت زمان طولانی در عرصه توسعه اپلیکیشن‌ها حضور داشته است می‌توان پشتیبانی از آن را در تقریبا هر ابزاری مشاهده کرد.

به عنوان مهمترین ویژگی CoffeeScript می‌توان به مختصر بودن و کوتاه بودن کدهای آن اشاره کرد. اما جدای از آن ویژگی‌های دیگری نیز وجود دارد که در زیر می‌توانید آن‌ها را مشاهده کنید:

• تبدیل شدن به جاوا اسکریپت و کامپایل به آن
• به جهت موجز و مختصر بودن، تست‌پذیری بسیار ساده‌تری دارد
• با فریمورک‌های سمت بک-اند مانند روبی ان ریلز سازگاری بیشتری داشته و به سادگی ادغام می‌شود
• درک سورس کد آن بسیار راحت‌تر از هر زبان دیگری است

مورد سوم: ClojureScript

اگر به بدنبال یک جایگزین مستحکم و یکپارچه برای جاوا اسکریپت هستید،‌ بنابراین ما ClojureScript را به شما پیشنهاد می‌دهیم. ClojureScript یک نسخه از زبان برنامه نویسی Clojure است که به جاوا اسکریپت تبدیل می‌شود. یکی از دلایلی که ClojureScript را اینچنین منحصر به فرد و قابل اعتماد کرده، داشتن ویژگی‌های یک زبان برنامه نویسی واقعی بوده که در کنار آن توانایی بهره بردن از بسیاری ویژگی‌های زبان جاوا نیز امکان پذیر است.

بیشتر افرادی که ClojureScript را به عنوان یک جایگزین برای جاوا اسکریپت مورد استفاده قرار می‌دهند افرادی هستند که حجم پردازشی بالایی داشته و نیازمند در اختیار گرفتن ابزارهای قدرتمندی برای کار روی ساختارهای داده‌ای متفاوت و مواردی از این دست است.

از دلایل و ویژگی‌هایی که باعث می‌شود از ClojureScript استفاده شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساختمان‌های داده‌ای متفاوت
• پشتیبانی از زبان Clojure و کتابخانه‌های زبان جاوا
• پشتیبانی کامل از پارادایم برنامه نویسی فانکشنال
• توسعه پویا
• کارایی بالا و سرعت بهینه

مورد چهارم: ELM

نظرتان راجع به برنامه نویسی فانکشنال چیست؟ مطمئنا برنامه نویسی فانکشنال دومین پارادایم محبوبی است که توسعه دهندگان بعد از برنامه‌نویسی شئ‌گرا سراغ آن می‌روند. پارادایم عجیب و غریبی‌ست و نیازمند مطالعه بسیار زیاد برای درک کردن آن خواهید داشت.

اما در کنار این موارد، داشتن یک ابزار مناسب برای اجرایی کردن ایده‌های خود نیز اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل است که شما به زبان برنامه نویسی Elm نیاز خواهید داشت.

Elm یک زبان کاملا جدید است که براساس پارادایم برنامه نویسی فانکشنال کار می‌کند. تایپ سیستم بسیار حرفه‌ای داشته و هدف‌ش ارائه یک معماری تمیز و واضح برای توسعه اپلیکیشن‌های سمت کاربر است. کتابخانه elm-ui یک ابزار فوق حرفه‌ای است که شما را از نوشتن کدهای جاوا اسکریپتی معاف کرده و قابلیت توسعه اپلیکیشن های سمت کاربر را بدون استفاده از تکنولوژي‌های همیشگی می‌دهد.

کدهای نوشته شده با استفاده از این زبان برنامه نویسی قدرتمند بوده و پرفورمنس بالایی را ارائه می‌دهند. اما مهمترین چیزی که باید آن را در نظر داشته باشید این است که Elm کاملا یک زبان جدید بوده و برای کار با آن نیاز به مطالعه و گذراندن دوره یادگیری آن هستید.

از دلایل و ویژگی‌هایی که باعث می‌شود از Elm استفاده شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نبود خطا در زمان اجرا
• پرفورمنس و کارایی بالا
• استقلال تمام و کمال
• قابلیت تعامل با جاوا اسکریپت

مورد پنجم: Dart

Dart یک زبان برنامه نویسی نسبتا جدید است که در زمینه توسعه اپلیکیشن‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. محبوبیت اصلی Dart به دلیل وجود فریمورک فلاتر است که قابلیت توسعه اپلیکیشن‌های موبایلی و دسکتاپ را به توسعه دهندگان می‌دهد.

اما با استفاده از خود زبان دارت شما قابلیت توسعه رابط کاربری را برای اپلیکیشن‌های وب خواهید داشت. با استفاده از قابلیت‌هایی که دارت در اختیار شما قرار خواهد می‌توانید با سرعت بیشتری نسبت به جاوا اسکریپت رابط کاربری‌تان را توسعه دهید. گوگل در نظر دارد با استفاده از این زبان بتواند جایگزین خارق‌العاده‌ای برای جاوا اسکریپت باشد.

از دلایل و ویژگی‌هایی که باعث می‌شود از Dart استفاده شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شئ‌گرایی کامل
• قابل حمل بودن
• یادگیری آسان و سینتکس مختصر
• کارایی بالا و توانایی توسعه اپلیکیشن‌های مختلف

برای یادگیری زبان برنامه نویسی دارت می‌توانید از این دوره آموزشی استفاده کنید.

سخن پایانی

همانطور که مشاهده کردید، جاوا اسکریپت نیز جایگزین‌های منحصر به فردی داشته و می‌تواند برای توسعه برخی از اپلیکیشن‌ها بازنشسته شود. اما این موضوع را در نظر داشته باشید که جاوا اسکریپت تنها یک زبان برنامه نویسی نیست و بلکه یک روش برای در نظر گرفتن توسعه اپلیکیشن‌های سمت کاربر است. در نتیجه شما قبل از یادگیری هر کدام از زبان‌های گفته شده در بالا، نیاز دارید که جاوا اسکریپت را یاد بگیرید.