نکات مهم برای توسعه اپلیکیشن موبایل

چالش برای جذب کاربران هر سال دشوارتر می‌شود و به دنبال آن شرکت‌ها در بالا بردن کیفیت محصولات خود با هم به رقابت پرداخته و پول قابل توجهی را در طراحی UI/UX و توسعه اپلیکیشن‌های موبایل سرمایه‌گذاری می‌کنند. به عنوان مثال شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، پلتفرم‌های آموزشی و بسیاری موارد دیگر.

در ساخت و توسعه هر برنامه یک الگوریتم واضح وجود دارد اما برای شرکت‌های مختلف توسعه نرم افزار این روند کمی متفاوت است. چنین فرایندی «چرخه عمر توسعه» نام دارد، سناریویی از اقدامات انجام شده توسط mobiliteam برای تولید یک برنامه جدید که به درک موارد زیر کمک می‌کند:

آنچه برای شروع یک فرآیند توسعه لازم است
نحوه اجرا و پیاده‌سازی آن
نتایج نهایی به دست آمده

بازار اپلیکیشن‌های موبایل به سرعت در حال رشد است. در سال گذشته، کاربران 218 میلیارد بار اپلیکیشن‌ها را از فروشگاه‌ها و مارکت‌های مختلف دانلود کرده‌اند. فقط در سه ماهه سوم سال 2021، یک فرد به طور متوسط 31/5 دلار در گوگل پلی یا اپ استور خرج کرده است که آمار قابل توجهی محسوب می‌شود.

هر چرخه توسعه اپلیکیشن مشکلات خاص خود را دارد. در ادامه راه‌حل‌های موجود را برای رفع آن‌ها بررسی می‌کنیم.

مرحله 1 - تحقیق

مشکل: مشتری واقعا نمی‌داند آیا به اپلیکیشن نیاز دارد یا خیر.

راه‌حل: با او صحبت کنیم، اهدافش را ارزیابی کنیم و سوالاتی که در زیر مطرح شده است از او بپرسیم.

گاهی اوقات مشتری متقاعد می‌شود که باید یک اپلیکیشن داشته باشد. شاید او از یک مقاله در مورد ایده‌های ساخت برنامه تلفن همراه الهام گرفته باشد. اما قبل از این‌که مشتری زمان و هزینه خود را به پروژه توسعه اپلیکیشن اختصاص دهد، از او می‌خواهیم که به سوالات زیر پاسخ دهد:

آیا کاربران به وسیله دستگاه‌های تلفن همراه خود از وب سایت شما بازدید می‌کنند؟
آیا می‌خواهید ویژگی‌های جدیدی را برای اپلیکیشن تلفن همراه که در وب سایت موجود نیستند، پیاده‌سازی کنید؟
آیا رقبای شما از اپلیکیشن‌های موبایل استفاده می‌کنند؟
آیا هدف شما افزایش میزان فروش است؟
آیا به سیستم یکپارچه‌ای نیاز دارید؟

حتی اگر پاسخ مشتری به بیشتر سؤالات مثبت باشد، فقط ارزیابی صورت گرفته توسط یک شرکت توسعه حرفه‌ای می‌تواند تعیین کند که آیا داشتن اپلیکیشن برای کسب و کار مورد نظر ضروری است یا خیر.

این نکته قابل توجهی است که داشتن اپلیکیشن تلفن همراه حتما به ایجاد یک کانال فروش جدید منجر نمی‌شود. پس توصیه می‌کنیم با تجزیه و تحلیل نیازهای مشتری شروع کنید. درک و ارزیابی فرآیندهای داخلی که مشتریان هر روز با آن روبه‌رو هستند بسیار مفید خواهد بود. همچنین در نظر بگیرید که تجربه استفاده از اپلیکیشن‌های تلفن همراه چگونه می‌تواند این تعاملات را بهبود ببخشد.

مشکل: مشتری امکانات زیادی را هم‌زمان با هم می‌خواهد.

راه‌حل: معیارهای انتخاب بسیار ساده هستند. به عنوان مثال «آیا کاربر می‌تواند مشکل خود را بدون افزودن این قابلیت حل کند؟» اگر پاسخ مثبت است، آن را حذف کنید.

همه ما به بیش از حد فکر کردن عادت داریم. به طوری که هنگام ایجاد یک اپلیکیشن جدید، عملکرد اولیه پس از مدتی دیگر کافی به نظر نمی‌رسد. مشتریان اغلب پیشنهاد می‌کنند که ویژگی دیگری اضافه شود و دائما ایده‌های جدیدی مطرح می‌کنند. اما هر چه امکانات بیشتر باشد، توسعه یک محصول دشوارتر می‌شود. این به معنای صرف زمان بیشتر و پیروی بیشتر از جدیدترین فناوری‌های موجود است.

اپلیکیشن موبایل باید در اسرع وقت روی گوشی کاربران قرار گیرد. بنابراین هرچه زودتر بازخورد مشتری را دریافت کنید، شانس موفقیت شما بیشتر است. اگر بتوانید به این هدف دست یابید، تغییر یا افزودن ویژگی‌ها در آینده دشوار نخواهد بود. به همین دلیل زمان‌بندی نامناسب یکی از دلایل شکست استارتاپ‌ها پس از توسعه اپلیکیشن‌های موبایل در نظر گرفته می‌شود.

مشکل: شرکت توسعه اپلیکیشن فکر می‌کند که آنالیز رقبا فقط به معنای مقایسه ویژگی‌هاست.

راه‌حل: مطمئن شوید که شرکت توسعه اپلیکیشن از مدل Porter برای انجام تجزیه و تحلیل رقبا استفاده می‌کند.

شماتیک مدل Porter

این یک مدل تحلیلی است و پنج آیتم رقابتی که هر صنعت شکل می‌دهد را شناسایی می‌کند. همچنین کمک می‌کند تا نقاط ضعف و قوت برنامه مشخص شوند.

این پنج مورد عبارتند از:

نیروی تامین‌کننده: افزایش قیمت‌ها برای تامین‌کنندگان چگونه است.
قدرت خرید: کاهش قیمت‌ها برای خریداران چگونه است.
رقابت: کمیت و توانایی رقبا در بازار.
جایگزینی: چند برنامه مشابه می‌توانند جایگزین برنامه شما شوند.
تهدید ورود جدید: ورود شما به بازار چگونه باعث سودآوری می‌شود.

مرحله 2 - طراحی UX و UI

مشکل: طراحان تفاوت‌های رابط کاربری iOS و Android را معمولا نادیده می‌گیرند.

راه‌حل: مطمئن شوید که طراحان از همان ابتدا یک پلتفرم را انتخاب می‌کنند و برنامه را متناسب با ویژگی‌های آن توسعه می‌دهند.

تفاوت‌های UI/UX در iOS و Android

روند توسعه نرم افزار برای پلتفرم‌های iOS و Android نیازمند رویکردهای متفاوتی در خصوص طراحی، ناوبری و سایر جنبه‌های تجربه کاربری است. اگر به فکر ایجاد یک اپلیکیشن هستید، باید به این فکر کنید که از کدام پلتفرم استفاده خواهید کرد.

به عنوان مثال هنگام انتخاب رنگ به خاطر داشته باشید که پالت رنگی آیفون معمولا بهتر از پالت دستگاه‌های اندرویدی روی صفحه نمایش منتقل می‌شود (بدون هیچگونه تعصب و توهین به اندروید!)، بنابراین باید برخی کانسپت‌ها را کنار بگذارید. چرا که رنگ‌ها ممکن است در اندروید غیرطبیعی‌تر به نظر برسند.

همچنین چند تفاوت UI/UX دیگر نیز وجود دارد:

اندازه صفحه نمایش: iPhone 320 pt x 568 pt و Android 360 pt x 640 pt.
فونت سیستم: San Francisco در iOS و Roboto در اندروید.
iOS دستورالعمل‌های UI/UX کاملا متفاوتی با اندروید دارد. مثلا اندروید از اصول طراحی متریال استفاده می‌کند.
برخی دستگاه‌های اندرویدی دارای دکمه‌های ناوبری فیزیکی هستند. اما آیفون‌ها چنین ویژگی ندارند.

بنابراین برای جلوگیری از هدر رفتن سرمایه، از یک طراح آشنا به الزامات سیستم‌عامل‌ها و منطق ساخت صفحه نمایش مرتبط با اندروید و iOS مشاوره بگیرید.

مشکل: طراحان هدف یک برنامه را نادیده می‌گیرند و طرح‌هایی را ایجاد می‌کنند که شخصا دوست دارند.

راه‌حل: همیشه به خاطر داشته باشید که یک برنامه باید پاسخگوی نیازهای مخاطب باشد، نه ترجیحات زیبایی شناختی دیگران. پس آن را در یک برگه الزامات یادداشت کنید.

اهداف راه‌اندازی برنامه را به خاطر بسپارید. مثلا اگر یک اپلیکیشن ورزشی طراحی می کنید، پس از فونت‌های پویا و رنگ‌های روشن کمک بگیرید:

برای کل اپلیکیشن بهتر است فقط از یک نوع فونت با اندازه‌ها، رنگ‌ها و ضخامت‌های مختلف در 4 یا 5 رنگ استفاده کنید. این کار به منظور برجسته کردن و ایجاد یک رابط منظم کافی است.

مشکل: مشتری یک طرح مفهومی آماده را به جای نیازمندی‌ها ارسال می‌کند.

راه‌حل: اجازه دهید یک مدیر پروژه از قبل الزامات را جمع‌آوری کند.

گاهی اوقات مشتری به جای در نظر گرفتن موارد فنی، یک طرح آماده را روی چند صفحه می‌آورد و می‌گوید که بقیه چیزها واضح است. توجه داشته باشید که طراحان جادوگر نیستند و بدون جزییات دقیق نمی‌توانند محصول خوبی بسازند. همچنین نادیده گرفتن این موارد، زمان ایجاد برنامه را نیز افزایش می‌دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید در صورت تمایل مقاله ترندهای UI و UX که نباید از دست بدهید را مطالعه کنید.

مرحله 3 - توسعه

مشکل: تیم طراحی یک طرح غیرممکن را برای تیم توسعه ارسال می‌کند که باعث دوباره‌کاری شده و کل طرح باید از ابتدا تغییر داده شود.

راه‌حل: روند توسعه را در 3 مرحله ارزیابی کنید.

آیا توسعه اپلیکیشن موبایل سخت است؟ بله و بعضا حتی بیشتر از زمانی که یک طرح آماده دارید. گاهی اوقات طراحان مفاهیم جالبی را ارائه می‌کنند که قابل کدنویسی نیستند یا شاید توسعه دهنده نمی‌تواند آن را پیاده‌سازی کند. مشتری نیز زمان زیادی ندارد. آن وقت چه باید کرد؟

I. تیم توسعه یک بار دیگر طرح را آنالیز می‌کند

توسعه دهندگان الزامات تیم طراحی و نیازمندی‌های مشتری را بررسی می‌کنند. همچنین از روند توسعه، عملکردهای برنامه، شناسایی شکاف‌ها و پرسیدن سوالاتی برای رفع آن‌ها یک ارزیابی کلی انجام می‌دهند.

II. تیم توسعه مشکلات طرح را شناسایی می‌کند

توسعه دهندگان ویژگی‌های مشکل‌ساز طرح را در نظر می‌گیرند:

فناوری‌ها و عملکردهای جدید
وظایف پیچیده‌ای که نیاز به تحقیق و زمان دارند
عناصر رابط کاربری کاملا سفارشی برای پیاده‌سازی غیرممکن است

به طوری که فقط ویژگی‌هایی را پیاده‌سازی می‌کنند که برای آن‌ها امکان استفاده از کتابخانه، فریمورک و سرویس‌های شخص ثالث وجود داشته باشد، چرا که ادغام چند فناوری با هم زمان زیادی می‌برد. همچنین تمام جدول زمانی پروژه را دوباره ارزیابی می‌کنند.

III. تیم توسعه با مدیر پروژه مشورت کرده و نمونه اولیه برنامه را تولید می‌کند

توسعه دهندگان اپلیکیشن موبایل:

کامپوننت‌هایی که می‌توان مجددا استفاده کرد را شناسایی می‌کنند.
وظایفی که قبلا در wireframe (راهنمای تصویری که اسکلت و چارچوب کلی برنامه را نمایش می‌دهد) پروژه‌های دیگر پیاده‌سازی شده‌اند را بررسی می‌کنند.
عملکردهایی که انجام تحقیقات برای آن‌ها ضروری است را مشخص کرده و این زمان را با مدیر هماهنگ می‌کنند.
کامپوننت‌هایی (هم رابط کاربری و هم منطق تجاری) را استفاده می‌کنند که می‌توانند بدون از دست دادن کیفیت و عملکرد بهینه شوند. سپس در مورد پیشنهادهای بهینه‌سازی با مدیر پروژه به توافق می‌رسند.

توسعه دهندگان در نهایت تغییرات را با مدیر پروژه هماهنگ کرده و آن‌ها را یادداشت می‌کنند.

مرحله 4 - تست

مشکل: تسترها دانش لازم از یک برنامه خاص را ندارند.

راه‌حل: مطمئن شوید که تسترها نیاز مشتری را می‌دانند و نحوه عملکرد برنامه‌های مشابه را می‌بینند.

این یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی است که تسترها مرتکب می‌شوند. آن‌ها در حال تست برنامه‌ای هستند که هرگز درباره آن نشنیده‌اند، بنابراین فقط به نکات کلی توجه می‌کنند. در حالی که باید دانش کاملی از برنامه داشته باشند (مثل الزامات عملکردی، ویژگی‌ها و منطق تجاری آن).

مشکل: مشتری اصرار دارد همه چیز را امتحان و بررسی کند.

راه‌حل: به آرامی با او گفتگو کنید و بگویید که این کار غیرممکن است.

امکان تست اپلیکیشن موبایل روی همه دستگاه‌ها و سیستم‌عامل‌ها وجود ندارد. فرض کنید می‌خواهید 50 عملکرد را روی 10 دستگاه مختلف در 5 محیط شبکه‌ای متفاوت آزمایش کنید. برای این کار، تسترها باید تعداد بی‌نهایتی از گزینه‌ها را بررسی کنند. از طرفی گوگل آنالیتیکس به شما اجازه می‌دهد تا در مورد رفتار کاربر نتیجه‌گیری نمایید.

مرحله 5 - استقرار

مشکل: با افزایش حجم کاربران، عملکرد برنامه کاهش می‌یابد.

راه‌حل: بهبود عملکرد ضروری است.

توسعه دهندگان می‌توانند برخی از داده‌ها را برای هر کاربر (مثلا تعداد کامنت‌ها) در حافظه کش ذخیره کنند.

ذخیره تصاویر و سایر اطلاعات سنگین در پایگاه داده عملکرد برنامه را کاهش می‌دهد. پس از ذخیره مجموعه‌های بزرگ تصاویر این چنینی خودداری کنید. در عوض حذف داده‌هایی را در نظر بگیرید که هیچ کس برای مدت طولانی از آن‌ها استفاده نخواهد کرد.

مشکل: کاربران متوجه خطاهایی در برنامه می‌شوند.

راه‌حل: از قبل به آن‌ها فکر کنید.

اگر اپلیکیشن تعداد زیادی کاربر دریافت کرده باشد، ممکن است با مشکلات مختلف و خطاهای نرم افزاری مواجه شود. به عنوان مثال ممکن است خطا مربوط به سرور، کانکشن یا به‌روزرسانی باشد. سعی کنید بیشتر این مشکلات را در مرحله طراحی برنامه بررسی کنید. همچنین امکان سرویس‌دهی به کاربران از طریق خدمات شخص ثالث را نیز اضافه نمایید.

مرحله 6 - پشتیبانی

مشکل: مدتی پس از راه‌اندازی، مشتری به جای ارتقای برنامه به دنبال تعمیر آن است.

راه‌حل: هر سال یک نسخه جدید از iOS و اندروید منتشر می‌شود. بنابراین برنامه برای نسخه جدید نیاز به تعمیر فوری دارد تا کاربران بتوانند به دانلود آن ادامه دهند. در عین حال باید به فکر توسعه و ارتقای آن هم بود.

با دانلود و استفاده کاربران از سرویس جدید، بازخورد دریافت می‌کنید و بر اساس آن اپلیکیشن را اصلاح خواهید کرد. همچنین پس از مدتی احتمالا نیاز است عملکردهای جدیدی را نیز اضافه نمایید.

سخن پایانی

به سوال اول خود برمی‌گردیم: آیا توسعه اپلیکیشن موبایل ارزشش را دارد؟ انتظار می‌رود تا سال 2023، درآمد جهانی اپلیکیشن‌های موبایل از طریق دانلودهای پولی و تبلیغات درون برنامه‌ای به 935 میلیارد دلار برسد. در نتیجه این امر توسعه اپلیکیشن موبایل را به یکی از سودآورترین بخش‌های بازار تکنولوژی تبدیل می‌کند.