تفاوت میان سفارشی سازی و شخصی سازی

سفارشی سازی و شخصی سازی دو مفهوم کلی است که در طراحی وب مدرن در مدت زمان زیادی نامفهوم و ناروشن مانده اند. مردم معمولا از هر دوی این کلمات برای یک معنی استفاده می ‌کنند. اما در نهایت بین این کلمه تفاوت وجود دارد. در حالی که هر دوی سفارشی سازی و شخصی سازی یک هدف یکسان را دنبال می کنند –ساختن تجربه مناسب برای کاربران- اما راه رسیدن به این هدف متفاوت است. 

برای کمک به درک بهتر این موضوع، این مقاله قصد دارد با یک بینش کمکی به شما تفاوت این دو موضوع را بگوید:

سفارشی سازی

سفارشی سازی کاری است که توسط کاربر انجام می‌گیرد. یک اپلیکیشن یا سرویس ممکن است که کاربر را قادر سازد تا در تجربه آن سفارشی سازی انجام دهد و در آن تغییراتی انجام دهد. این حالت کمک می‌کند تا کاربر بتواند لایه‌بندی، محتوا و کارایی را براساس نیازهایش درست کند.

چرا سفارشی سازی؟

سفارشی سازی تجربه کاربری را تسهیل می‌دهد به این دلیل که به کاربر اجازه می دهد تا تعامل های خود را آنچنان که خود می‌خواد کنترل کند. در این حالت هر کاربر می‌تواند دقیقا چیزی که می‌خواهد را دریافت کند، به این دلیل که آن ها کنترل کننده هستند. سفارشی سازی براساس خواسته های خود انسان انجام می شود، خواسته هایی که نیازها و اهداف خود را به خوبی می‌دانند. پس با سفارشی سازی می‌توانید به خواسته های خودتان به عنوان مشتری یا کاربر استفاده کننده برسید. پس در چنین شرایطی شما از ذهنی طبیعی استفاده می‌کنید و حالت ماشینی و مصنوعی اپلیکیشن از بین می‌رود.

مثال

سفارشی سازی رابط کاربری: سفارشی سازی به کاربران اجازه می‌دهد تا آنچه که را دوست دارند مشاهده نمایند و یا اینکه شیوه نمایش اطلاعات یا دسته بندی کردن آن ها را تعیین نمایند.

یکی دیگر از حالت های سفارشی سازی را می‌توانید در فیسبوک پیدا کنید. فیسبوک به کاربران اجازه می دهد که بین محتوا بهترین آن ها را برای خودشان انتخاب نمایند. همچنین فیسبوک به شما اجازه می دهد تا هشدارهای مربوط به کاربران، صفحات و گروه ها را سفارشی سازی نمایید.

شخصی سازی

شخصی سازی از طریق اپلیکیشنی که استفاده می کنید انجام می‌گیرد. اپلیکیشن در چنین شرایطی سعی می‌کند که محتوا، تجربه و کارایی را به کاربر بدهد که به آن نیاز دارد. برای مثال آمازون از طریق تاریخچه خرید کاربران خود، اطلاعات زیادی را از آن ها بدست می آورد، پس در چنین شرایطی آمازون می‌تواند به کاربران براساس نیازشان پیشنهادهایی دهد. اینگونه شخصی سازی نه تنها برای کاربران ارزشی خواهد داشت بلکه سرسپردگی و میزان علاقه به سرویس را افزایش می‌دهد.

چرا شخصی سازی؟

شخصی سازی در حال حاضر به یکی از قسمت های مهم در ساختن طراحی یک سیستم دیجیتالی به حساب می آید به این دلیل که باعث بوجود آمدن یک رابطه با کاربر می شود. هدف اصلی شخصی سازی این است که محتوا و کارایی را که به تعامل های کاربر نزدیک است و به آن ها نیاز دارد را به کاربر تحویل دهد. هدف این است که کاربر برای دسترسی به نیازهای‌ش هیچ تلاشی نکند و تمام این موارد به صورت خودکار انجام شود. اپلیکیشن اطلاعات کاربری را جمع می‌کند و بعد از آن رابط را بر اساس داده های موجود در پروفایل وفق می‌دهد.

مثال

هشدار‌های فشاری: قدم اصلی در ساختن تجربه‌ای که شخصی سازی شده است، نمایش مرتبط‌ترین اطلاعات براساس کاربران است. برای مثال Netflix به دقت از داده ها برای نمایش پیشنهادات به کاربران استفاده می‌کند. 

مطابق با آمار Netflix ۷۵ درصد مشاهدات داخل وبسایت از طریق سیستم پیشنهادی یا recommender system انجام می‌شود.

شخصی سازی مبتنی بر موقعیت: اپلیکیشنی مانند Foursquare براساس موقعیت کاربر تجربه استفاده از اپلیکیشن شخصی سازی می کند.

ويژگی شخصی سازی شده: برای دونده ها، اسپاتیفای ویژگی شخصی سازی شده‌ای را ارائه می دهد. این اپلیکیشن ویژگی پیشرفته ای دارد، وقتی شما در حال حرکت هستید اپلیکیشن ریتم قدم های شما را محاسبه می‌کند و براساس آن به شما پلی لیستی از آهنگ ها را که مطابقت دارد با راه رفتن شما، پیشنهاد می‌دهد. 

تغییر از سفارشی سازی به سوی شخصی سازی

سفارشی سازی برای مدت ها یکی از استانداردهای مهمی بوده که کاربران از اپلیکیشن ها و سرویس ها انتظار داشته اند تا برای‌شان فراهم سازند. اما حال وضعیت تغییر پیدا کرده، در حقیقت مسیر امروز در حال تغییر به سوی شخصی سازی است. این تغییر نتیجه گرفته از آن است که سفارشی سازی نیازمند هزینه تعامل بالاتری است. وقتی شما یک تجربه را درست می‌کنید و بعد از آن حالتی را قرار می‌دهید که کاربر می تواند آن را سفارشی سازی کند تنها حدود ۵ درصد کاربران این کار را انجام می‌دهند، اکثر کاربران از انجام چنین کارهایی لذت نمی‌برند و حوصله‌اش را ندارند. از طرفی دیگر شخصی سازی کردن ممکن است مشکلاتی را نیز به همراه داشته باشد مخصوصا مشکلاتی با اندازه صفحه نمایش در دستگاه های مختلف. در حقیقت در حالت سفارشی سازی انعطاف پذیری بالایی را مشاهده نمی‌کنیم و کاربران در دستگاه های کوچکتر ممکن است به مشکلاتی برخورد کنند. 

در پایان

هر کاربری متفاوت است، برای شخصی سازی و سفارشی سازی درست مانند دیگر جنبه های طراحی شما نیاز دارید تا کاربران‌تان را بشناسید. درنظر گرفتن هر دو حالت سفارشی سازی و شخصی سازی نیازمند کار زیاد و زمان کافی است. پیاده سازی حالت شخصی سازی نیازمند بررسی های مرتب و منظم است تا مطمئن شوید که محتوای درست به سوی پروفایل های مرتبط می‌رود. درست در همین آن، سفارشی سازی نیازمند آن است که بتوانید برنامه را با تغییرات کاربر چه در رابط کاربری و چه در کارایی وفق دهید.

منبع