تست استفاده پذیری یا Usability test یکی از آن مواردی است که توسعه دهندگان معمولا فراموش می کنند. چرا؟ خب برای این مسئله بهتر است جستجویی کنید. تست استفاده پذیری به صورت معمولی چیزی هزینه بر است. برای انجام این تست باید مصاحبه کنید، بخش های مختلف هر پروژه و سرویسی را به معرض آزمایش قرار بدهید و … جدای از اینها اگر مخاطب یا کاربر شما در کشور دیگری زندگی کند چه؟ یا اگر برند و سازمان شما نوپا است و برای انجام چنین کارهایی بودجه کافی نداشته باشید چه؟ اگر ذهنیت شما برای یادگیری توسعه وب تنها ساختن وبسایت شخصی‌تان بوده باشد چه؟ کیف پولتان را نگاهی بیاندازید آیا به اندازه کافی برای انجام یک تست استفاده پذیری کلاسیک سرمایه دارید؟
نوشتن مقالاتی راجع به تست استفاده پذیری چیزی غیر مرسوم و غیر معمولی نیست، مطمئنا وقتی که می خواهید از این گونه تست برای نرم افزار بزرگی که برای مشتری ساخته‌اید انجام دهید مقالاتی از این دست را مطالعه کرده‌اید. هر چند که در این مقاله جدای از تست استفاده پذیری روی یکی از مهمترین مسئله های این تست نیز صحبت کرده‌ایم و آن بودجه است. در این مقاله قصد داریم تا به شما راه حل هایی را بگوییم که با آنها می توانید تست استفاده پذیری خودتان را به صورت رایگان به جلو ببرید.
با دوستانت شروع کن
یکی از ایده های جالب در این زمینه می گوید که «به صورت تصادفی ۵ یا ۶ نفر از افراد دور و بر خود را انتخاب کنید، آنها را روی یک صندلی قرار دهید، به آنها وبسایت‌تان را نشان بدهید و در حالی که دارید فعالیت های آنها را مشاهده می کنید به آنها وظایف ساده‌ای که می توانند با وبسایت انجام بدهند را بدهید.»
خب جدای از اینکه این نقطه شروع بسیار خوبی است، من می توانم چند مورد دیگر را نیز پیشنهاد کنم و به این ایده اضافه نمایم.
۱. چند فرد که حداقل از نظر فنی افراد زرنگی هستند را پیدا کنید. شما این افراد را خوب باید بشناسید. کدام فرد با ماوس گرفتن مشکل دارد، کدامیک به صورت مکرر برای رسیدن به یک قسمت از کار از شما سوال می پرسد و موارد دیگر. خب این افراد را روی صندلی بنشانید و وبسایت را برای آنها اجرا کنید. اگر توانستند به خوبی و آسانی با آن کار بکنند، پس بنشینید و با خیال راحت قهوه‌ای بنوشید.
۲. اگر ممکن بود، این آزمایش را روی دستگاه های موبایل نیز انجام دهید. بهتر است برای اینکار از افراد قبلی استفاده نکنید، بگذارید آنها با وبسایت در حالت عادی به خوبی کار کنند! برای انجام تست روی دستگاهی دیگر بهتر است از افراد دیگری استفاده کنید.
۳. به یاد داشته باشید که ردیابی کردن یک مسئله و کلنجار رفتن با آن ممکن است نتیجه‌ای دیگر داشته باشد. در این حالت ممکن است مردمی که به عنوان عامل تعامل با سایت تحت نظارت گرفته می شوند، رفتار غیر معمول و غیر منتظره‌ای را انجام دهند. اما خب در نظر بگیرید که داشتن یک چنین خروجی هایی نیز بهتر از نداشتن آنهاست.
نقش خود را بازی کنید
هیچ کلاه یا لباس جادویی در اینجا وجود ندارد، مگر اینکه خودتان آن را حس کنید، اما در نهایت شما مجبور به انجام این بازی هستید. جالب است که بدانید نگاه کردن به یک پروژه با چشمان تازه بسیار سخت است. شما آن را ساخته‌اید. از تمام جزئیات داخل و خارج آن با خبر هستید. پس چگونه می خواهید طوری رفتار کنید که انگار آن را نمی شناسید.
گفتن اینکه «خب من دیگه آدم جدیدی هستم و اسمم یه چیز دیگه‌اس» کافی نیست. مطمئن باشید که این کار نخواهد کرد. حتی اگر به خوبی هم بلد باشید که بازی کنید، این باز هم خود شمایید. پیشنهاد من این است که از شخصیتی دیگر اقتباس کنید و شرایط کاوش کردن‌تان را تغییر دهید.
زیر نور خورشید با استفاده از تلفن وبسایت‌تان را مشاهده کنید. یک چشم بند ببندید و مانند یک فرد نابینا از اسکرین ریدر استفاده کنید، سعی کنید در همان حال به دکمه Call To Action وبسایت دسترسی پیدا کنید. به صورت آهسته در وبسایت اسکرول کنید، آن را در دستگاه های مختلف باز کنید و به عنوان یک سناریو بد وبسایت‌تان را در مرورگرهای قدیمی نیز مشاهده نمایید.
فقط سعی کنید که مانند یک شخصیت دیگر با شرایط مختلفی وبسایت خود را مورد کاوش و جستجو قرار دهید. ممکن است برای اینکار مجبور باشید دفتر و محل کارتان را ترک کنید. شما باید کراوات را با یک دست از پشت برای فردی دیگر ببندید. با وجودی که این حالت زمان بر است اما انجام دهید و از فکر کردن مانند خود واقعیت‌تان دست بردارید.
به دنبال نرم افزارهای آزاد بگردید
نرم افزارهای زیادی در این بین وجود ندارد. انتخاب های مناسب برای ردیابی تعاملات کاربران و زمان به صورت تجاری ارائه می شوند. با این وجود دو شرکت وجود دارند که حتی تا حدی انتخاب های مناسب رایگانی را برای ما قرار داده‌اند.
خب گوگل می تواند به شما اطلاعات درستی راجع به وبسایت خودتان و کاربران‌تان بدهد اما ابزاری که شانس رایگان بودن تست استفاده پذیری را قبل از خرید پلن می دهد Optimizely است. استفاده از آن ارزش یکبار امتحان را دارد.
حال که درباره گوگل نیز صحبت شد بهتر است در رابطه با ابزار Google Analytics نیز صحبت کنیم. با استفاده از این ابزار می توانید اهداف خودتان را دنبال کنید. در این ابزار می توانید قسمت هایی از وبسایت را تعیین نمایید و مشارکت کاربران در آن قسمت ها را مورد بررسی و ردیابی قرار دهید. کارایی این ابزار با بالا رفتن تعداد کاربران هیچ تفاوتی نخواهد کرد. استفاده از Google Analytics برای اینکه متوجه برخی مسائل و مشکلات جدی در وبسایت شوید بسیار مهم است.
Optimizely جاندار کاملا متفاوتی است. این ابزار همراه با یکسری موارد رایگان عرضه شده که جدای از جمع آوری کردن داده ها، تا جایی که ممکن است به شما داده و محتوا نیز می دهد. پلن رایگان این ابزار محدود است اما برای شروع شما به نظر کافی می آید. به عنوان یک جایزه این ابزار را می توانید با Google Analytics ادغام کنید.
تمام سرویس های رایگان دیگری که پیدا کردم تقریبا قابل استفاده نبودند و بدرد نمی خوردند! خودتان نیز می توانید با انجام جستجوهایی در اینترنت ابزارهای بیشتری را بیابید و از آن ها استفاده کنید.
در پایان
ابزارهای تست استفاده پذیری زیاد نیستند اما نگذارید این موضوع شما را از کار بازدارد. تمام چیزهایی که شما واقعا به آن نیاز دارید دوستان، خانواده و چند آشنای ساده به علاوه تمایل برای انجام خلاقانه تست ها است. تنها به آزمایش در مرورگرهای مختلف اکتفا نکنید، آنقدر از محصولتان تست بگیرید تا در نهایت به شکست منجر شود و بعد از آن دوباره شروع کنید.
دیدگاه و پرسش
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید