مدیریت پروژه‌های برنامه‌نویسی یکی از چالش برانگیزترین حالت‌ها بوده و هست. تمام تلاش تیم‌ها و شرکت‌های مختلف برنامه‌نویسی این است که سیکل توسعه پایدار و کاربردی داشته باشند. بهره‌گیری از ابزارهای مختلف این کمک را به توسعه‌دهندگان می‌کند تا بتوانند با روشی مناسب و درست فرایند توسعه نرم‌افزار را پیش ببرند. در بین تمام این ابزارها همواره یک مورد مخصوص و ثابت قدم وجود داشته که گیت نام دارد.
در مسیر تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده حرفه‌ای و همه فن حریف شما نیاز دارید که بخوبی با تکنولوژی‌های سیستم کنترل نسخه آشنایی پیدا کنید. محبوب‌ترین این سیستم‌ها گیت و محبوب‌ترین پیاده‌سازی آنلاین آن گیت‌هاب است.
گیت یک سیستم کنترل نسخه بوده و گیت‌هاب نیز یکی از پیاده‌سازی‌های آنلاین از خود گیت است که به شما قابلیت به اشتراک‌گذاری مخازن و پروژه‌های‌تان را می‌دهد.
در این مقاله اختصاصی قصد داریم در رابطه با چیستی این تکنولوژی‌ها، اهمیت یادگیری‌شان و دلیل اصلی استفاده از این سرویس‌ها آشنا شویم.
سیستم کنترل نسخه چیست؟
سیستم کنترل نسخه یا Version Control System که تحت عنوان Revision Control و Source Code Management نیز شناخته می‌شود ابزاری است که می‌تواند تغییرات اعمال شده روی اسناد، برنامه‌ها و پکیج‌های اطلاعاتی را مدیریت کرده و از قرار دادن هر تغییر در فایل جداگانه‌ای جلوگیری کند.
نرم‌افزارهای کنترل نسخه هر تغییری که روی کدها و اسناد مربوطه اعمال می‌شود را رهگیری کرده و به کاربری که این تغییرات را اعمال می‌کند اطلاع می‌دهد که تغییرات شما نیاز به ثبت شدن در سیستم کنترل نسخه را دارند.
هر کدام از نسخه‌هایی که ثبت می‌شود حاوی یک آی‌دی منحصر به فرد خواهد بود که با استفاده از آن کاربر می‌تواند بین نسخه‌های مختلف یک سند کاوش کرده و هر کدام را که می‌خواهد برگرداند و یا تغییراتی روی آن اعمال کند.
فواید سیستم کنترل نسخه چیست؟
- مدیریت تغییرات: در روش سنتی زمانی که قصد داشتید نسخه‌های مختلفی از یک نرم‌افزار را توسعه دهید می‌بایست این نسخه‌ها را در فایل‌های جداگانه‌ای قرار داده و به هر کدام از آن‌ها نام منحصر به فردی که برای مثال می‌تواند حاوی تاریخ باشد ارائه دهید. این روش، حالتی بسیار دست و پا گیر بوده و مدیریت کردن این همه فایل با همدیگر می‌تواند دردسرساز باشد. در سیستم‌های کنترل نسخه شما نیازی به مدیریت این همه فایل را ندارید، شما تنها با لیستی از تغییرات روبرو هستید که هر کدام‌شان با نام و توضیحات منحصر به فردی روی کل سیستم قرار گرفته و در صورت نیاز می‌توانید به آن‌ها دسترسی پیدا کنید.
- کار تیمی: زمانی که به صورت تیمی مشغول توسعه یک نرم‌افزار باشید هماهنگ کردن تغییرات می‌تواند دردسرآفرین و مشکل ساز باشد. به همین جهت نیاز است که شما یک ابزار مدیریتی مناسب در اختیار داشته باشید. با استفاده از سیستم کنترل نسخه این قابلیت را پیدا خواهید کرد که هر تغییری را به صورت بلادرنگ روی یک مخزن مشترک به دیگر اعضای تیم نشان دهید. در حقیقت دیگر نیازی نیست که هر بار با ایجاد یک تغییر، فایل کلی پروژه را برای فرد دیگری ارسال کنید. از این جهت در زمان صرفه‌جویی بسیاری صورت گرفته و دقت انجام کارها بالا خواهد رفت.
- تاریخچه بزرگ تغییرات: فکر کنید که کل فرایند توسعه نرم‌افزار شما به پایان رسیده و حال قصد دارید فرایند ایجاد اپلیکیشن مورد نظر را به صورت جزء به جزء بررسی کنید. در این حالت شما به یک تاریخچه از تمام تغییراتی که صورت گرفته نیاز دارید. سیستم‌های کنترل نسخه می‌توانند تا بی‌نهایت نسخه از تغییرات اپلیکیشن شما را ذخیره کرده و آن را ردیابی بکنند. تصور بکنید که بجای استفاده از این حالت، تغییرات را در فایل‌های مختلف ذخیره می‌کردید. در این حالت اگر اپلیکیشن شما ۱۰۰۰ تغییر مختلف را در خود داشته باشد شما نیاز دارید که در بین این ۱۰۰۰ فایل جستجو کرده و فایل مورد نظرتان را پیدا کنید.
گیت چیست؟
گیت محبوب‌ترین سیستم کنترل نسخه است که توسط بیشتر برنامه‌نویسان دنیا برای مدیریت و ردیابی کدهای‌شان مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیت در سال ۲۰۰۵ توسط لینوس توروالدز (خالق هسته لینوکس) ایجاد شد و از آن زمان به بعد توسط افراد و شرکت‌های بسیار زیادی مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از خاصیت‌های گیت استفاده‌پذیری آن در سیستم عامل‌های مختلف و رایگان بودن آن است. خود هسته لینوکس نیز بعد از ایجاد گیت براساس این سیستم مدیریت نسخه توسعه پیدا کرد.
گیت از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است که در زیر به چند مورد از این ویژگی‌ها اشاره خواهم کرد:
کارایی و امنیت: گیت از جمله ابزارهایی است که از امنیت و کارایی بالایی برخوردار بوده و می‌تواند با سهولت بالایی مورد استفاده قرار بگیرد. تمام این موارد در کنار همدیگر منجر به این قضیه خواهند شد که گیت بتواند یک راهکار مناسب و عالی برای مدیریت نسخه‌های مختلف از اپلیکیشن شما باشد.
استاندارد بالا: گیت سازگارترین نوع از سیستم‌های کنترل نسخه است. دلیل این موضوع نیز پیروی کردن گیت از استانداردهای بالا و سازگاری با سیستم عامل های مختلف است. وجود مستندات عالی باعث خواهد شد که گیت بتواند یک ابزار کاربردی و آسان در امر یادگیری باشد. به همین دلیل ترجیح بیشتر شرکت‌ها استفاده از این چهارچوب است چرا که مراحل یادگیری آن آسان بوده و به سرعت اعضای مختلف تیم می‌توانند آن را یاد بگیرند.
گیت‌هاب چیست؟
گیت‌هاب یک پلتفرم آنلاین مبتنی بر گیت است که به شما قابلیت استفاده از گیت را از طریق یک پلتفرم آنلاین و در دسترس از طریق اینترنت می‌دهد. گیت‌هاب به شما کمک می‌کند تا به شبکه‌ای از توسعه‌دهندگان مختلف متصل شده و توانایی مشاهده کدهای آن‌ها و مخازن‌شان را داشته باشید.
از طرفی دیگر شما هم قابلیت آن را خواهید داشت که مخازن و کدهای مورد نظرتان را روی گیت‌هاب قرار داده و از طریق یک آدرس برای دیگران ارسال کنید. گیت‌هاب را می‌توانید به عنوان یک شبکه اجتماعی برای کدنویسان در نظر گرفت.
فرایند یادگیری گیت و گیت‌هاب
همانطور که توضیح داده شد گیت فرایند یادگیری بسیار شفاف و ساده‌ای داشته و به همین دلیل مسیر یادگیری آن پیچیده نخواهد بود. در فرایند یادگیری گیت نیاز است که شما با مفاهیم زیر آشنا شوید:
- آشنایی با مفهوم مخازن و ریپازیتوری
- کامیت کردن
- آشنایی با مفاهیم Pull و Push
- بررسی برنچ‌ها و یادگیری مفهوم Merge
- کار با Stash
- کار با gitignore
- Clone کردن
یادگیری تمام این موارد در یک آموزش ۳ ساعته امکان پذیر بوده و به همین دلیل می‌توانید از دوره‌های آموزشی موجود در سایت بهره بگیرید. دوره آموزشی «آموزش گیت و گیت‌هاب» می‌تواند دوره‌ای بسیار تاثیرگذار و آموزشی بوده و به همین جهت پیشنهاد می‌شود که از آن بهره بگیرید.
در پایان
یادگیری گیت و گیت‌هاب از اصلی‌ترین توانمندی‌هایی خواهد بود که برنامه‌نویسان مبتدی را از برنامه‌نویسان حرفه‌ای متمایز می‌کند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که حتما سراغ یادگیری آن رفته و به خوبی با آن آشنایی پیدا کنید.
مطمئن باشید که هر فرصت کاری که امروزه پیدا کنید از شما توقع بلد بودن کار با گیت و گیت‌هاب را دارند. به همین دلیل بهتر است هر چه زودتر آن را یاد گرفته و از این به بعد در فرایند توسعه اپلیکیشن‌های‌تان از آن استفاده کنید.
دیدگاه و پرسش
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید