آموزش زبان برنامه نویسی پایتون – قسمت ششم

یکی از مقولات مهم در هر زبان برنامه نویسی بحث شرط و تصمیم هستش! یعنی شما هر اپلیکیشن و برنامه ای رو در نظر بگیری می تونی این مقوله رو توش پیدا کنی. یکی از مباحث مهمه و باید بهش توجه کنید. خب شرط گذاشتن توی یه برنامه اون رو منعطف تر می کنه! به این شکل که در شرایط مختلف و خروجی های مختلف به کاربر جواب میده!

یه مثال ساده وقتی شما می خواید یه برنامه ای بسازید که یه عدد رو دریافت کنه و بگه که زوجه یا فرده باید از شرط استفاده کنید.

به زبون آدمیزاد اینطوری میشه که اگر باقی مونده تقسیم اون عدد بر ۲ برابر با صفر بود پس اون عدد زوجه و در غیر اینصورت اون عدد فرد هستش! حالا می تونید یه شرط دیگه ای رو هم بزارید که اجازه ندید صفر وارد بشه چون اساس صفر نه زوجه و نه فرد. در این مقاله قصد داریم با دو موضوع عملگرهای شرطی و عملگرهای منطقی آشنا بشیم. در مقاله بعدی نیز بیشتر با خود شرط و ساختن شرط همراه باشیم.

عملگرهای شرطی

اگر یادتون باشه عملگرها در واقع باعث می‌شن که عملیاتی روی عملوندهامون صورت بگیره. مثلا عملگر جمع! اما این بین یه سری عملگر باحال هم داریم که میان یه شرط رو برامون بررسی می‌کنن مثلا می خوایم بفهمیم که ۱ و ۲ با هم برابر هستن یا نه! اینجا می تونیم از عملگرهای شرطی استفاده کنیم. جواب شرطهایی که بررسی می کنیم از دو حالت خارج نیستن یا مثبت هستند (True) و یا منفی (False) … مثلا یه سوال خیلی ساده آيا عدد ۱ با ۱ برابر هستش یا نه؟! جواب شما یا مثبت خواهد بود یا منفی. 

عملگرهای شرطی عبارت هست از:

== … شرط برابر بودن

< > … شرط بزرگ و کوچک بودن

<= >= … شرط بزرگ، کوچک و مساوی بودن

خب بیاید با چند تا مثال ساده همراه باشیم. می خوایم بدونیم که آیا عدد ۱ با ۲ برابر هستش یا نه. برای این کار کافیه که دستور زیر رو توی محیط پایتون وارد کنید:

1==2

در جواب این شرط به شما عبارت False چاپ خواهد شد که به مفهوم اشتباه بودن جواب شرط هستش.

مثال دیگه: آیا ۱ کوچکتر یا مساوی با ۲ هست؟ برای اینکار دستور زیر رو در محیط پایتون وارد کنید:

1<=2

به همین سادگی شما می توانید چنین شروطی رو بررسی کنید.

عملگرهای منطقی

عملگرهای منطقی عبارت هستند از and , or , not. هر کدام از این عملگرها شرایط خاصی رو برای شرط ما فراهم می کنه! در ابتدا بگم که کاربرد دو عملگر اول (and , or) زمانی هستش که بخوایم دو تا شرط رو بررسی کنیم. یعنی برای یک شرط کار نمی کنه.

در نهایت هرکدوم از این عملگرهای منطقی هم دو تا مقدار True , False رو برامون چاپ می کنن.and: این عملگر تنها در زمانی مقدار True رو نشون میده که هر دو شرط ما با هم جوابشون True باشه به این صورت که مثلا ما دو تا شرط داریم که میگه ۱==۱ و ۲==۲ در اینصورت مقدار True رو چاپ می کنه.

میشه به زبون آدمیزاد اینطوری تفسیرش کنیم که زمانی شرط اول و شرط دوم با هم درست بودن، خروجی درست رو نشون میده در غیر اینصورت مقدار False رو چاپ می‌کنه. به مثال های پایین توجه کنید

5==5 and 6==6

5==5 and 6==3

5==2 and 6==6

5==1 and 5==6

در تمام حالت های بالا بجز حالت اول مقدار False چاپ خواهد شد.

or : حالا این عملگر منطقی کمی با لطافت بیشتری عمل می کنه، این عملگر زمانی True خواهد بود که هر دو یا فقط یک شرط برابر با True باشه. به زبون آدمیزاد و عامیانه میشه اینطوری بیانش کرد که اگه شرط اول یا شرط دوم درست بود، مقدار درست رو چاپ کن. به همین سادگی. به مثال های پایین توجه کنید.

5==5 or 6==6

5==5 or 6==3

5==2 or 6==6

5==1 or 5==6

not : عملگر آخر معمولا بهش میگن عملگر نقیض یا تناقض. به چه معنا؟! به این معنا که هر حرف حسابی با این عملگر بزنی این میگه نخیر درست نیست و در عوض اگه حرف اشتباهی باهاش بزنی تایید میکنه. مثلا اگه بهش بگم که صفر از یک کوچیکتره میگه نه،اشتباهه.

یا مثلا اگه بهش بگید که آیا ماست سفیده، در نهایت اعتماد میگه خیر. خب امیدوارم که متوجه شده باشید که به چه صورت عمل میکنه. به مثال های پایین توجه کنید:

not 5==5

not 5==1

not 0>1

not 0<1

در قسمت بعدی آموزش قصد داریم تا راجب به شرط هایی صحبت کنیم که می تونید خودتون طراحیشون کنید و براساس یکسری از متغیرها و عبارت ها، تصمیماتی رو وضع کنید.