ما به عنوان یک طراح وبسایت باید مطمئن شویم که کاربران بتوانند تا حد امکان به سایت دسترسی داشته و از آن لذت ببرند. این یک بخش کلیدی در ساخت وبسایت‌هایی موفق برای مشتریان است. اگر بفهمید که 1 میلیارد نفر از طراحی شما لذت نمی‌برند، چه کار می‌کنید؟ شاید خیلی‌ها از وبسایتِ ساخت شما بازدید کنند اما نتوانند محتوای آن را درک کنند.
طبق آماری که از World Bank بدست آمده، 1 میلیارد نفر در سراسر جهان دارای نوع‌های مختلفی از معلولیت هستند. این افراد 15 درصد از جمعیت کل زمین را تشکیل می‌دهند. بسیاری از طراحان هنگام ساخت یک اپلیکیشن یا وبسایت، توانایی‌های متفاوت کاربران را نادیده می‌گیرند. اگر مشتری به طراح نگوید که حامی افراد معلول است، احتمال فراموش شدن این افراد وجود دارد.
با پی بردن به مفهوم طراحی وب فراگیر (طراحی وبسایت برای همگان)، می‌توانید نتایج بهتری را به مشتریان خود ارائه دهید. هرچه مشتریان شما به کاربران بیشتری دست پیدا کنند، طرح‌های شما نیز بیشتر مورد تحسین قرار خواهد گرفت. اما شما قابلیت دسترسی را در طرح‌های خود چگونه معرفی می‌کنید؟
قابلیت دسترسی در وبسایت به چه معناست؟
فراگیری یا همگانی بودن، به فعالیت‌ها یا رفتارهایی اطلاق می‌شود که افراد دیده نشده در جامعه را توانمند می‌سازد. خیلی از افراد معلول، هنگام استفاده از وبسایت‌های قدیمی با مشکل مواجه هستند. وقتی به صورت فراگیر طراحی می‌کنید، یعنی دسترسی داشتن به محتوای خود را برای افراد دارای مشکل ذهنی و جسمی آسان‌تر می‌کنید.
قابلیت دسترسی یکی از اهداف اصلی در طراحی فراگیر است. وقتی دسترسی وبسایت‌ها یا اپلیکیشن‌ها را بالاتر می‌برید، یعنی جنبه‌های UI و کد خود را تغییر میدهید تا افراد دارای محدودیت‌های خاص بتوانند از محصول شما نهایت استفاده را داشته باشند.
بسیاری از وبسایت‌ها و ابزارهای وب مدرن، بدون در نظر گرفتن نیازهای افراد معلول طراحی شده‌اند. این مسئله باعث شده که استفاده از وبسایت‌ها برای برخی از افراد غیرممکن شود. در اینجا تنها برخی از انواع مختلف ناتوانی آورده شده است. این ناتوانی ها بر نحوه تعامل کاربران تاثیر خواهد گذاشت:
- مشکلات شناختی: این مسئله روی فهم کاربر تاثیر گذاشته و پیمایش در وبسایت را برای او دشوارتر می‌کند.
- مشکلات شنیداری: این مسئله باعث شنیده نشدن ویدیوها و محتوای صوتی خواهد شد.
- مشکلات عصبی: این مسئله انجام برخی از فعالیت‌های خاص را در وبسایت دشوار می‌کند.
- مشکلات فیزیکی: این مسئله کار کردن یا ضربه زدن بر روی ابزارهای خاص را سخت می‌کند.
- مشکلات گفتاری: این موضوع یک مشکل رایج در زمینه طراحی UI صوتی است.
- مشکلات بصری: این مسئله کاربران خاص را از داشتن یک تجربه مثبت در وبسایت‌های بصری منع می‌کند.
قابلیت دسترسی می‌تواند به افرادی کمک کند که در موقعیت‌های خاصی از زندگی با مشکل مواجه شده‌اند. به عنوان مثال کسانی که دچار مشکلات عضلانی هستند، احتمالاً در استفاده از دکمه‌ها یا لینک‌ها با مشکلاتی روبرو خواهند شد.
چگونه می‌توانیم قابلیت دسترسی در طرح‌های خود را افزایش دهیم؟
مخاطب خود را بشناسید
طراحی وب فراگیر فقط در مورد افزایش دادن سایز فونت‌ها نیست. برای اینکه یک تجربه‌ی واقعی و دلپذیر را به کاربران ارائه دهید، باید مخاطبان مشتریان خود را به خوبی بشناسید. کمی وقت بگذارید و با مشتریان خود در مورد انواع کاربران صحبت کنید. از آن‌ها خود در مورد افراد معلول سوال بپرسید تا بتوانید به تصمیمات آگاهانه‌ای دست پیدا کنید.
مثلاً مجموعه ابزار طراحی فراگیر مایکروسافت از طراحان می‌خواهد تا بخش‌های غیرقابل دسترس وبسایت خود را بررسی کرده و آن‌ها را برطرف کنند.
قبل از اینکه طراحی را شروع کنید، از خودتان بپرسید که آیا می‌توانید:
- به نیازهای خاصی مثل مشکلات بصری یا شنیداری پاسخ دهید.
- راهکارهای قدیمی را با راه‌حل‌هایی خاص جایگزین کنید. آیا می‌توانید برای هایلایت کردن بخشی از متن، به جای رنگ از وزن فونت استفاده کنید؟ این مسئله می‌تواند به افراد کوررنگ بسیار کمک کند.
- طرحی بسازید که هم برای افراد سالم و هم برای افراد معلول جذابیت داشته باشد.
یک طرح تمیز و واضح را خلق کنید
تمام طراحی‌ها در وهله‌ی اول باید روی وضوح تمرکز داشته باشند. هدف تمام طراحی‌ها باید ارائه دادن یک تجربه‌ی ساده و بی‌دردسر باشد. مثلاً هیچکس از یک طراحی شلوغ و مملو از علائم ناوبری غیرمنطقی خوشش نمی‌آید. شما به یک وبسایت با لینک‌هایی قابل فهم، دکمه‌هایی ایده‌آل و فونت‌هایی با اندازه‌ی مناسب نیاز دارید.
هنگام ساخت المان‌های جدید برای وبسایت یا اپلیکیشن، از خودتان بپرسید که چگونه می‌توانید زندگی مشتریان مختلف را آسان‌تر کنید. به عنوان مثال پارک Parramatta از یک کنتراست عالی، فونت‌هایی واضح و المان هایی با اندازه مناسب استفاده می‌کند تا کار کردن با وبسایت خود را برای مشتریان آسان‌تر کند.
به واضح بودن دکمه‌ها دقت کنید. رنگ‌ها روشن و جذاب هستند. یک ناوبری ساده در اختیار کاربران قرار داده شده است. وقتی مشغول طراحی کردن یک نمونه اولیه فراگیر هستید، باید به یاد داشته باشید که:
- گزینه‌های ناوبری را تست کرده و از آسان بودن آن‌ها مطمئن شوید.
- از شلوغ کردن صفحه خودداری کنید.
- مطمئن شوید که طراحی شما برای استفاده در هر صفحه‌ای آسان باقی خواهد ماند.
از یک زبان ساده استفاده کنید
المان‌های بصری در یک وبسایت فراگیر باید تا حد امکان ساده و قابل فهم باشد. ما باید جملات نوشته شده را نیز مدیریت کنیم. برخی از افراد در خواندن دچار مشکل هستند، بنابراین استفاده از اصطلاحات ساده می‌تواند کمک بزرگی به آن‌ها کند. تایپوگرافی را مد نظر داشته باشید. به رنگ و کنتراست کلمات و وضوح فونت‌ها دقت کنید.
یک طراحی غیربهینه بر روی افراد سالم نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت. با دنبال کردن قوانین مربوط به سادگی، می‌توانید تجربه‌های بهتری را به بازدیدکنندگان ارائه دهید.
باید از موارد زیر اطمینان حاصل کنید:
- برای بهتر دیده شدن لینک‌ها زیر آن‌ها را خط کشیده، آن‌ها را بولد کرده و یا سایزشان را تغییر دهید.
- فاصله خطوط مناسب را با اندازه فونت 5.1 برابر اعمال کنید.
- فاصله میان پاراگراف‌ها را رعایت کنید.
- از یک زبان ساده برای کاهش بار شناختی استفاده کنید.
- در صورت استفاده از عبارات مخفف، آن‌ها را به خوبی توضیح دهید.
- برای داشتن یک ساختار محتوایی درست از عناوینی واضح استفاده کنید.
به عنوان مثال می‌توانید به انتخاب‌های طراحی (برای متون) در وبسایت Nomensa نگاه کنید. وجود فضای سفید کافی، خواندن مطالب را برای کاربر آسان‌تر می‌کند. کلمات ساده، برای کاربران گیرا و جذاب است. آن‌ها حتی در انتخاب فونت نیز از لوگو الهام گرفتند اما با این حال خوانایی جملات را حفظ کرده‌اند.
رنگ‌های طراحی وب را بهینه‌سازی کنید
ترندهای طراحی وب فراگیر گذرا هستند. اما باید همیشه در تصمیمات خود به رنگ و کنتراست دقت داشته باشید.
اگر المان‌های طراحی شما بتوانند حداقل نسبتِ کنتراست رنگ تعریف شده توسط WCAG را برآورده کنند، یعنی از خوانایی محتوای خود پشتیبانی کرده‌اید. این مسئله می‌تواند به افراد کم بینا کمک کند تا تجربه دلپذیرتری را داشته باشند.
طراحانی که در این زمینه به کمک‌های بیشتر نیاز دارند، می‌توانند از ابزارهایی مانند Stark برای اندازه گرفتن کنتراست رنگ‌ها استفاده کنند. این ابزار طیف وسیعی از ابزارهای دیگر را در اختیار شما قرار می‌دهد که برای پشتیبانی از قابلیت دسترسی در نظر گرفته شده‌اند.
حداقل نسبتی که باید به آن برسید، به عنصر طراحی شده بستگی دارد. WCAG دستورالعمل‌های زیر را توصیه می‌کند:
- نسبت 3:1 برای آبجکت‌های گرافیکی (نمودار)
- نسبت 3:1 برای فوکوس، stateهای فعال و hover
- نسبت 3:1 برای موارد قابل کلیک و کامپوننت‌های فرم
وقتی مشغول کار کردن روی استراتژی‌های کنتراست رنگ هستید، باید نیازهای کاربران مبتلا به کوررنگی را نیز در نظر داشته باشید. 5.4 درصد از مردم دنیا نمی‌توانند رنگ‌ها را مانند بقیه تشخیص دهند. اگر پایبند ماندن به دستورالعمل های برند مشتری و رسیدن به یک کنتراست مناسب برای‌تان دشوار است، زیر المان‌ها را خط کشیده و آن‌ها را بولد کنید.
المان‌های ویدیویی و صوتی را مد نظر قرار دهید
امروزه شرکت‌های زیادی قصد دارند از محتوایی ویدیویی و صوتی در وبسایت خود استفاده کنند. این ابزارهای بصری و صوتی می‌توانند اطلاعات مفیدی از یک برند را به دیگران ارائه دهند. با این حال خیلی از مردم نمی‌توانند اطلاعات مهم را از طریق ویدیو و صدا به دست مشتریان برسانند.
بکار بردن زیرنویس در ویدیوها می‌تواند به افراد کم شنوا کمک بزرگی کند. به ویدیوهای قبلی خود رونوشت اضافه کنید تا افراد دارای اختلالات شنوایی بتوانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند. استفاده از رونوشت‌ها و زیرنویس‌ها برای کسانی که نمی‌توانند از صدای موبایل و کامپیوتر استفاده کنند نیز بسیار مفید خواهد بود.
رونوشت‌ها برای افراد دارای اختلالات بینایی نیز کاربرد دارند. آن‌ها یک ابزار را برای تبدیل متن به گفتار در اختیار کاربران قرار می‌دهند. با این کار همه می‌توانند از اطلاعات مفید بهره‌مند شوند. به عنوان مثال می‌توانید به این ویدیوی زیرنویس شده از دانشگاه واشنگتن نگاه کنید. این ویدیو به گونه‌ای ساخته شده که همه بتوانند محتوای آن را درک کنند. اگر در صفحات وبسایت مشتریان خود از رونوشت استفاده کنید، یعنی به آن‌ها در رسیدن به یک SEO بهبود یافته کمک کرده‌اید. رونوشت‌ها در زمینه رتبه‌بندی کلمات کلیدی از ویدیوها و پادکست‌ها نیز مهم‌تر هستند.
در طراحی‌های خود قابلیت دسترسی را در اولویت قرار دهید
برای اینکه طراحان بتوانند یک محیط UI فراگیر را در اختیار کاربران قرار دهند، ابتدا باید ساخت وبسایت برای افراد معلول را به خوبی تمرین کنند. ما به عنوان یک طراح سعی می‌کنیم تا حد امکان فراگیر باشیم، اما ساخت یک وبسایت آسان نیز وسوسه‌کننده است.
اگر بتوانیم خودمان را جای افراد معلول قرار دهیم و ابتدا به نیازهای غیرمعمول فکر کنیم، می‌توانیم تجربه قوی‌تر و دلپذیرتری را به کاربران خود هدیه دهیم. در وهله‌ی اول باید به نیازهای افراد دارای معلولیت فکر کنید. یک سری تغییرات خاص را در طراحی خود اعمال کنید تا افراد دارای کوررنگی و اختلالات بینایی بتوانند نهایت استفاده را از طرح‌های شما داشته باشند.
قابلیت دسترسی برای تجارت خوب است
طراحی وب فراگیر در مورد به حداکثر رساندن تعداد مخاطبان بالقوه‌ای است که مشتریان شما می‌توانند بدست آورند. اگر به مشتریان خود ثابت کنید که می‌توانید به نیازهای تمام کاربران پاسخ دهید، مخاطبان و فرصت‌های بیشتری در اختیارتان قرار داده خواهد شد.
دیدگاه و پرسش
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید