اغلب طراحان مدرن امروزی در تلاشند تا بهترین تجربه کاربری را از وبسایت به کاربر بدهند.البته بعضی ها هستند که هیچ کاری در راه پیشرفت این روند انجام نمی دهند، و صرفا به انجام دادن یکسری حقه ها بسنده می کنند.
تمام دستورالعمل های دیجیتالی در یک سطح توسط مجرمان اینترنتی به چالش کشیده می شوند. اما انجام دادن کارهای غیر اخلاقی مربوط به طراحی هم می تواند شما را به یک جنایتکار تبدیل کند. یادگیری آنکه “dark patterns” چیست و درک این قضیه می تواند به شما کمک کند تا در یک مسیر درست هدایت شوید و از در تله افتادن جلوگیری کنید.
میان رفتار مفید برای کاربر و حقه زدن فقط یک خط وجود دارد
همه ما این را تجربه کرده ایم – کلیک کردن روی یک لینک و رفتن به یک صفحه فرود بی ربط، پاپ آپ های تبلیغاتی مزاحم که می گوید با کلیک کردن می توانید از ویروس ها نجات بیابید و چیزهایی از این قبیل که توجه ما را به خودشان جلب می کند.
وب گسترده جهانی بیش از ۲۵ سال است که وجود دارد و هنرمندان کلاهبرداری در فضای سایبری در یک طرف این ماجرا قرار دارند. کاربرهای اینترنتی زرنگ و خبره می دانند که کدام یک از لینک ها تبلیغاتی است و باید از آنها دوری کنند. متاسفانه، شیوه های طراحی وب غیر اخلاقی، خط میان درست و نادرست را محو و تشخیص آن را سخت کرده اند.
وقتی کاربری در حال جستجو در فضای اینترنت است، اغلب اوقات تا یک درجه ای در انجام اینکار ملاحظه می کند «مراقب است». بسیاری از افراد این نکات مراقبتی را توسعه می دهند، برای مثال اکثر اوقات آنها وبسایت هایی را که دارای طراحی ناچیزی است، رها و همچنین از پاپ آپ های تبلیغاتی دوری می کنند.
کاربرانی که در دام مجرمان اینترنتی می افتند اغلب با عواقبی چون، دزدی اطلاعات حساسی مانند حساب های بانکی، شماره ملی و… یا مبتلا شدن دستگاهایشان به ویروس، مواجه می شوند. این اتفاقات اغلب به دلیل اعتماد کورکورانه نسبت به محتوای وب روی می دهد. تاکنون تعدادی از طراحان وب راه هایی را پیدا کرده اند تا از، در تله افتادن کاربران جلوگیری کند. استفاده از اطلاعات این وبسایت یکی از راه های آن است.
UI قلب طراحی و کارکرد وبسایت است. الگوهای تاریک حقه های UI در وبسایت ها و اپلیکیشن های است که باعث می شود کاربر به صورت کاملا تصادفی مجبور شود مثلا برای خریدن یک جنس، ثبت نام بکند. هدف اصلی الگوهای تاریک پنهان کردن قصد و نیت وبسایتی یا شرکتی است که کاربر در آن قرار گرفته. شرکت های مختلف با استفاده کردن از مزایای ویژگی dual readership path از الگوهای تاریک استفاده می کنند. «حقیقت این ویژگی آن است که کاربران به صورت کامل محتوای صفحه شما را نمی خوانند».
در این حقه یک شرکت کلاه بردار سعی می کند که با توپر کردن یا بزرگ نشان دادن بعضی از کلمات معین، واقعیت را از چشم کاربران دور کند و پیدا کردن آن را برای کاربران مشکل سازد. «برای مثال اطلاعات کاربردی مربوط به موضوع را در پایین ترین قسمت صفحه قرار می دهند.» این راهی مناسب برای گول زدن کاربرانی است که یک صفحه وب را به درستی نمی خوانند و شرکت ها را با آن جملات زیبا و معین می شناسند در صورتی که هدف شرکت چیز دیگری است. الگوهای تاریک بسیار برای کاربران خطرناکند زیرا کاربران را در یک پروسه ای قرار می دهند، که واقعا دلبخواه کاربر نبوده است، مانند خریدن یک محصول یا مشترک شدن در یک فرم رزرو.
ممکن است بعضی از وبسایت ها خبر نداشته باشند که دارند با استفاده از حقه هایی محصولاتشان را می فروشند. برای مثال دیدن آگهی های تبلیغاتی زوری، که کاربر همیشه مجبور است ابتدا آنها را ببندد تا محتوای وبسایت را ببیند خود یکی از حقه هایست که اکثر وبسایت ها از آن استفاده می کنند. به هرحال این الگوهای تاریک کمتر و کمتر توسط کاربر قبول می شود.
گوگل در یکی از الگوریتم های بهینه سازی خود وبسایت هایی که صفحات سرزده جانبی به کابر نشان می دهد، را مجازات می کند. صفحاتی چون، پاپ آپ ها و یا لایت باکس های ایمیل. این کارها باعث می شود که کاربران وبسایت دچار مشکلاتی شوند و موتورهای جستجوگر این را یادداشت می کنند. برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع می توانید به این منبع مراجعه کنید.
تایید قلابی یا Confirm Shaming
از موضوعاتی که جدیدا در وبسایت هایی که از الگوهای تاریک پیروی می کنند، مرسوم شده است استفاده از تایید قلابی است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که وقتی کاربری وارد وبسایت می شود، قبل از دیدن محتوای اصلی که دنبالش بوده با یک فرم ورودی ایمیل مواجه می شود که در کنار آن از جملات وسوسه انگیزی استفاده شده است. برای مثال شما وارد وبسایتی می شوید، وقتی که وبسایت لود می شود با یک پیشنهاد اسرار آمیز به استقبال شما می آید برای مثال:
«اگر همین الان شارژ ایرانسل ۱۰ هزار تومنی می خوای ایمیلت رو وارد کن» (تغییر در ترجمه اصلی)
در اغلب مواقع دکمه های تایید این فرم را به صورت زیبایی طراحی می کنند و دکمه ای برای لغو این حالت یا وجود ندارد و یا اگر داشته باشد دسترسی به آن سخت است. در بعضی از حالت ها دکمه ای که به منظور لغو استفاده می شود حاوی یکسری متونی است که باز هم کاربر را به پشیمانی می کشاند برای مثال:
«خب اگه از شارژ رایگان خوشت نمی آد این دکمه رو بزن» (تغییر در ترجمه اصلی)
در کل به یاد داشته باشید، که چنین لایت باکس هایی به ضرر وبسایت تمام می شود، موتورهای جستجوگر از این حالت خوششان نمی آید و حتی باعث می شود که کاربران از بازدید وبسایت شما صرف نظر نمایند.
Roach Motels
Roach Motels تاکتیک دیگری در دنیای الگوهای تاریک است. اسم آن به مفهوم طعمه سوسک ها است که توسط کلاهبرداران اینترنتی برای کاربران گذاشته می شود. Roach Motels یکی از راههای است که کاربر را برای ثبت نام کردن و یا مشترک شدن ترغیب می کند. فقط کافیست در گیر فرم ها شوید، بیرون آمدن و لغو اشتراک به شدت سخت است. Roach motels ها خیلی آسان و فریبنده کاربر را به پر کردن فرم ها تشویق می کند اما باید گفت که تقریبا برای شما غیر ممکن خواهد بود که اگر بخواهید نامتان را از لیست آنها پاک نمایید. طراحان وب وقتی می خواهند چنین سیستمی را پیاده سازی بکنند اغلب اوقات از حقه سوالات یا پروسه ای که کاربر را در نهایت به پر کردن فرم ها منجر می کند استفاده می کنند.
بازاریابان با استفاده از این تکنیک به راحتی می توانند محصولات خودشان را به میلیون ها ایمیل معرفی کنند. بازاریابان به صورت کاملا عمدی جعبه های ورودی داده را به گونه ای طراحی می کنند که کاربران میل و علاقه ای زیادی به پر کردن آنها داشته باشند. پس از پر کردن این فرم ها کاربر بدون آنکه بداند، چرا هر روز صدها ایمیل با محتوای تبلیغاتی برایش ارسال می شود. یکی از کاربران پی برد زمانی که می خواهد از این فرم ها رهایی یابد یا دکمه ای برای لغو اشتراک وجود نداشت و یا باید از طریق تماس تلفنی با آن سرویس مشکل را حل نماید.Roach Motels یک راهی است تا کاربرانی که روحشان هم خبر دار نیست را فریب بدهند.
طعمه را کلیک کن
طعمه را کلیک کن یکی از تاکتیک های قدیمی است که برای فریب کاربران ساخته شد. با وجود آنکه این تاکتیک بسیار قدیمی است اما الان هم از این تاکتیک برای فریب کابران استفاده می کنند. طعمه را کلیک کن اشاره دارد به زمانی که متنی را می خوانید و با لینک های مختلفی مواجه می شود لینک هایی که از نظر محتوا و یا طراحی شما را به کلیک کردن مشتاق می کند. با کلیک کردن روی هرکدام از لینک ها وارد صفحه ای می شوید که کمترین ارتباطی هم به موضوع اصلی ندارد.
این تاکتیک دقیقا مانند قلاب ماهی گیری است. طعمه های این تاکتیک محتوای به ظاهر مفید و کلمات کلیدی است که توجه کاربر را جلب می کند. زمانی که کاربری طعمه را گرفت، وبسایت شما را به سمت صفحاتی که دارای پاپ آپ های تبلیغاتی و ایمیل لایت باکس ها هستند، می کشاند. طعمه هایی که در وبسایت وجود دارد هیچوقت به قولشان عمل نمی کنند. در یک جلمه تبلیغات قلابی ! آنها در مقاله شان انقدر از گزافه گویی استفاده می کنند تا کاربر مجبور شود که روی لینک مورد نظرشان کلیک کند. یکی دیگر از راه های اینکار وجود یک لینک ثابت در مقاله با عنوان های مختلف است. این راه باعث می شود که سلیقه های مختلفی در نظر گرفته شود. برای مثال شما توجه داشته باشید که می خواهید مقاله ای را راجب به سئو مطالعه کنید در متن این مقاله با جملاتی برمی خورید مانند ۱۰ کاری که باعث می شود لینک اول گوگل باشید «که البته به صورت لینک برای شما ظاهر می شوند». با کلیک روی لینک شما وارد صفحه ای می شوید که کمترین ربطی به حتی سئو هم ندارد.
محتوای فریبنده
خیلی ها در نوشتن مطالب فریبنده تخصص پیدا کرده اند. محتوای فریبنده کاربر را سردرگم می کند و در نهایت وی را برای انجام عملی مشخص راهنمایی می کند. مشهود ترین جا برای قرار دادن محتوای فریبنده زمانی است که شما می خواهید از یک ایمیل مارکتینگ یا خبرنامه لغو اشتراک کنید. خیلی از وبسایت ها این محتواها را در قسمت لغو اشتراک قرار می دهند البته کاربر را آنقدر در بین صفحات و پیشنهاد های مختلف سردرگم می کنند، تا اینکه بعضی اوقات کاربر به کل پیشمان می شود.
یک طراحی از این حالت را شاید در وبسایت یاهوو دیده باشید، زمانی که شما می خواهید از عضویت یاهوو خارج شوید برای شما یک پیغام بزرگ به نمایش در می آید که گفته:
“Are you sure you want to unsubscribe from Daily Yahoo?”
و همراه با این پیغام یک دکمه آبی بزرگ که نوشته است خیرمتشکرم! خیلی از کاربران حوصله خواندن مطالب مربوط به این قضیه را ندارند و خیلی سریع روی این دکمه کلیک می کنند «دکمه بزرگ و فریبنده». این یک حقه خوب برای کاربران است زمانی که می خواهند از عملیاتی که خواسته اند در آن «لغو عضویت کنند» پشیمان شده اند. اگر چنین وبسایت هایی به کاربر و درخواست های کاربر خود احترام قائل می شدند صد در صد به جای سردرگمی کاربر از این همه متن و دکمه مختلف سریع یک لینک را برای شان ایجاد می کردند که نوشته شود لغو عضویت و تمام!
به هر قیمتی که شده از الگوهای تاریک دوری کنید
الگوهای تاریک سعی در فریب مردم دارند، یک پروسه ای است که اجتناب کردن کاربر، از آن سخت است. الگو های تاریک کاربر را به مسیر های خطرناکی می کشانند و گاهی اوقات نیز آنها را در سردرگمی رها می کنند. به عنوان یک طراح وب به شما پیشنهاد می کنم که تا حد ممکن از الگوهای تاریک فاصله بگیرید.
اگر شما به تاکتیک های مارکتینگ باور دارید، در نهایت این زیر سوال بردن اخلاق است، باید مسیری جدید در پیش بگیرید. بازدید کننده ها، موتورهای جستجو و اکثریت شبکه های اجتماعی عمل الگوهای تاریک را مجازات و با آنها برخورد می کنند. اگر به اعتبار و شهرت برند خودتان اعتماد دارید از انجام این الگو ها خودداری کنید.
دیدگاه و پرسش
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید