با گسترش روز افزون بانک‌های اطلاعاتی NoSQL یک چالش جدید برای شرکت‌ها و استارتاپ‌ها ایجاد شد. این چالش با یک پرسش شروع می‌شد و آن این بود که برای توسعه اپلیکیشن مورد نظرمان باید از بانک های اطلاعاتی SQL استفاده کنیم یا NoSQL؟
قصد ما از ارائه این مقاله بررسی این دو سیستم و درک موارد استفاده از آن‌هاست. با مطالعه این مقاله می‌توانید با درک بهتری به این نتیجه برسید که از کدام نوع بانک اطلاعاتی در فرایند طراحی و توسعه اپلیکیشن‌های‌تان استفاده کنید.
در قدم اول بیایید با بانک اطلاعاتی و هدف آن آشنا شویم و سپس به صورت جداگانه سراغ هر دو موردی که قصد بحث کردن در رابطه با آن‌ها را داریم صحبت کنیم.
بانک اطلاعاتی چیست؟
به صورت ساده بانک اطلاعاتی به یک سیستم کامپیوتری سازماندهی شده خواهند گفت که مجموعه‌ای از داده‌های مختلف را در خود ذخیره می‌کند. این داده‌ها روش‌های متفاوتی برای دسترسی را نیز خواهند داشت. یک بانک اطلاعاتی موفق، بانک اطلاعاتی است که مجموعه‌ای از داده‌ها مرتبط با همدیگر را در خود ذخیره کرده و با یک ساختار منظم در کنار همدیگر قرار گرفته باشند.
البته در خارج از دنیای تکنیکی کامپیوتر، بانک اطلاعاتی به صورت کلی به مکانی گفته می‌شود که حجم عظیمی از داده‌ها در آن قرار گرفته باشد. به همین دلیل مغز انسان را نیز به یک بانک اطلاعاتی تشبیه خواهند کرد.
هر سیستم بانک اطلاعاتی اجازه انجام یکسری عملیات را روی داده‌های خود به توسعه‌دهندگان می‌دهد. برای مثال ایجاد داده جدید، تغییر داده، حذف داده و... از عملیات‌های حیاتی برای مدیریت یک بانک اطلاعاتی یا دیتابیس است.
هر پروژه‌ای که شما ایجاد خواهید کرد به یک مکان برای حفظ داده‌های مختلف نیاز خواهد داشت. در کل فرایند توسعه اپلیکیشن شما نیاز دارید که به صورت مدام به بانک اطلاعاتی خود مراجعه کرده و یکسری از داده‌ها را از آنجا واکشی کرده و در اپلیکیشن خود قرار دهید. از این جهت بسیار اهمیت دارد که در فرایند انتخاب سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی هشیار عمل کرده و با درک خوب سراغ انتخاب آن بروید.
برای مدیریت بانک‌های اطلاعات معمولا از زبانی تحت عنوان SQL استفاده می‌شود. SQL زبانی است که برای ارتباط برقرار کردن با سیستم‌های مدیریت بانک اطلاعاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از SQL تقریبا می‌توانید هر کاری که برای مدیریت داده‌ها نیاز دارید را انجام دهید. افزودن داده، حذف کردن، ویرایش، کنترل و... تمام این موارد امکان پذیر است.
بانک‌های اطلاعاتی SQL
سنتی‌ترین و قدیمی‌ترین سیستم‌های بانک اطلاعاتی که امروزه نیز به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد SQL است. بانک‌های اطلاعاتی معروفی مانند SQL Server، Oracle، MySQL و... از جمله سیستم های بانک اطلاعاتی هستند که در زیر شاخه این زبان قرار می‌گیرند. در این ساختار اطلاعات به صورت یکسری جداول، ردیف و ستون ذخیره خواهند شد. به همین دلیل به این بانک های اطلاعاتی، رابطه‌ای یا Relational نیز گفته می‌شود.
برای استفاده از این ساختار شما نیاز دارید که داده‌های‌تان به صورت بسیار منطقی در کنار همدیگر قرار گرفته باشد. به این شکل دیگر نیازی به نگرانی از عدم سازگاری داده‌ها نخواهید بود.
در رابطه با اینکه در چه شرایطی می‌توانیم از این سیستم استفاده کنیم خواهیم گفت. اما قبل از آن بیایید کمی با دیتابیس‌های NoSQL نیز آشنایی پیدا کنیم.
بانک اطلاعاتی NoSQL
بانک‌های اطلاعاتی NoSQL دسته‌ای دیگر از سیستم های ذخیره سازی اطلاعات هستند که اطلاعات را به صورت Non-Relational یا نامرتبط بهم ذخیره می‌کنند. از این رو شما به یک طرح ثابت و ایستا نیازی ندارید. از آنجایی که مشکلات سازگارپذیری داده در این ساختار اتفاق نمی‌افتد، مشکل مربوط به مقیاس‌بندی اتفاق نیافتاده و شما نیازی به درگیری در رابطه با بزرگ شدن حجم داده‌های‌تان ندارید. NoSQL به صورت کلی برای اپلیکیشن‌های بلادرنگ و Big-Data مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع از اپلیکیشن‌ها دسته‌بندی و ایجاد یک ساختار منطقی بسیار سخت بوده و در نتیجه دیتابیس‌های SQL نمی‌توانند پاسخگو نیازهای‌شان باشند.
در حال حاضر توییتر، فیسبوک و گوگل برای جمع‌آوری حجم عظیمی از داده‌ها از این سیستم مدیریت دیتابیس استفاده می‌کنند.
از معروف‌ترین سیستم‌های ذخیره سازی NoSQL می‌توان به MongoDB، Cassandra و CouchDB اشاره کرد.
تفاوت‌های این دو سیستم ذخیره‌سازی در چیست؟
هر دو سیستم SQL و NoSQL یک هدف اصلی را دنبال می‌کنند و آن مدیریت فرایند ذخیره‌سازی و بازیابی داده‌ها است. اما فرایند انجام این هدف در این دو سیستم بسیار متفاوت صورت می‌گیرد.
برای افرادی که قصد دارند از هر کدام این موارد استفاده کنند بسیار مهم است که تفاوت‌های میان این دو را درک کرده و متوجه شوند که کدام مورد برای چه حالتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در اینجا قصد داریم چهار تفاوت اصلی این دو سیستم دیتابیس را بررسی کنیم. با در نظر گرفتن این موارد تا حد قابل قبولی می‌توانید از تفاوت‌های موجود آگاهی پیدا کرده و با انتخاب بهتری ادامه مسیر را پیش بروید.
۱- زبان تعامل
برای تعامل برقرار کردن با بانک های اطلاعاتی SQL شما نیاز دارید که با زبان ساختارمند SQL آشنایی داشته باشید. با استفاده از این زبان شما قادر خواهید بود که با داده‌های ذخیره شده تعامل برقرار کرده و کارهای مختلفی را با آن‌ها انجام دهید.
اما نحوه تعامل برقرار کردن با یک بانک اطلاعاتی NoSQL متفاوت است. این سیستم از آنجایی که نوع های مختلفی دارد روش‌های متفاوتی برای دسترسی خواهد داشت. به همین دلیل ممکن است برای تیم‌هایی که تا به حال با این ساختار کار نکرده‌اند در ابتدا همه چیز کمی پیچیده و گیج کننده باشد.
۲- مقیاس‌پذیری
از آنجایی که SQL یک ساختار مستحکم و ثابت دارد ممکن است در آینده که حجم داده‌ای شما بیشتر می‌شود به مشکلات مختلفی برخورد کنید. با افزایش حجم داده، شما باید در ساختار کلی دیتابیس‌تان تجدید نظر کرده و آن را بازطراحی کنید. به همین دلیل مقیاس پذیری در دیتابیس‌های رابطه‌ای یا SQL معمولا با مشکل مواجه خواهد شد.
اما دیتابیس‌های NoSQL از آنجایی که نیاز به یک شمای ثابت نداشته و می‌توانند خودشان را با داده‌های مختلف و نامربوط به همدیگر سازگار کنند از حجم پیچیدگی‌ها در زمان نیاز به مقیاس‌پذیری خود می‌کاهند. بنابراین در زمان نیازمندی به مقیاس‌پذیری بهتر است از بانک های اطلاعاتی غیر رابطه‌ای بهره‌گیری شود.
۳- جامعه کاربری
از آنجایی که SQL در مدت زمان بیشتری مورد استفاده قرار گرفته و از محبوبیت بیشتری برخوردار است، جامعه کاربری بسیار عظیمی داشته و این موضوع در نتیجه منجر شده که توسعه دهنده بیشتری نیز داشته باشد.
اما این موضوع برای دیتابیس‌های غیر رابطه‌ای چندان صادق نیست. از زمان انتشار دیتابیس‌های غیر رابطه‌ای مختلف، زمان زیادی نگذشته و هنوز نتوانسته به میزان محبوبیت SQL دست پیدا کند.
۴- سرعت
به صورت کلی هیچ کدام از دو مورد SQL و No-SQL از سرعت بیشتری نسبت به دیگری برخوردار نیست. اما می‌توان مقایسه‌ای در این زمینه انجام داد. فاکتور اصلی این مقایسه نیز به محتوایی برمی‌گردد که این دو دیتابیس براساس آن پیش می‌روند. در حالتی که داده‌های شما از ساختار مرتب و منظمی برخوردار است سرعت انجام عملیات‌های مختلف در SQL به مراتب بیشتر است. اما زمانی که نظم خاصی وجود نداشته باشد برگ برنده در دست NoSQL خواهد بود.
۵- کاربرد
در صورتی که از اپلیکیشنی که قصد توسعه آن را دارید آگاهی کافی داشته و می‌دانید که با پیشرفت اپلیکیشن نیاز به دستکاری چندانی در طراحی سیستم دیتابیس ندارید SQL می‌تواند بسیار کاربردی عمل کند.
اما زمانی که با یک اپلیکیشن Big-Data سر و کار دارید و یا آینده طراحی اپلیکیشن را چندان در نظر نگرفته‌اید NoSQL می‌تواند بی مشکل‌تر عمل کند چرا که ایجاد تغییر در آن در هر زمانی امکان پذیر است.
۶- فرایند یادگیری
هر دو سیستم بانک اطلاعاتی از ساختار و ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار بوده و در نتیجه فرایند یادگیری متفاوتی با همدیگر دارند. در نتیجه نمی‌توان به صورت قطعی گفت که کدام مورد را می‌توان سریع‌تر یاد گرفت.
برای یادگیری SQL بهتر است از دوره‌هایی که یکی از سیستم‌های بانک اطلاعاتی SQL را تدریس می‌کنند استفاده کنید. برای مثال MySQL.
در رابطه با یادگیری NoSQL نیز پیشنهاد می‌شود که به همین شکل پیش بروید. برای این منظور MongoDB انتخاب مناسبی خواهد بود.
در پایان
یادگیری و استفاده از هر کدام این سیستم‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارد که با در نظر گرفتن این موارد می‌توانید به صورتی بهتر تصمیم به انتخاب هر کدام‌شان بگیرید.
دیدگاه و پرسش
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید