اگر به کدنویسی برای وبسایت علاقمندید، ابتدا بایستی کدنویسی در سمت سرور و سمت کلاینت را شروع کنید. انتخاب شما تصمیم گیرنده‍ی آن است که کدام مهارت‌های برنامه‌نویسی را نیاز دارید. Php، جاوااسکریپت یا هردو؟
هم php و هم جاوااسکریپت زبانهای برنامه‌نویسی همه‌منظوره مناسب برای صفحات وب هستند، گرچه جاوااسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی سمت کلاینت و php زبان برنامه‌نویسی سمت سرور است. هردو زبان بطور مستقل پیش می‌روند و باهم همکاری دارند.
برخی از وبسایت‌های معروف نظیر facebook ،wikipedia ،flicker و yahoo با زبانهای php و جاوااسکریپت ساخته شده‌اند. یکی از معروف‌ترین ابزارهای طراحی صفحات وب wordpress است که با php و جاوااسکریپت ساخته شده‌است.
در این مقاله از راکت، به بررسی این دو زبان خواهیم پرداخت.
جاوااسکریپت
جاوااسکریپت یکی از مشهورترین و گسترده‌ترین زبانهای برنامه‌نویسی در دنیاست. غول‌های از جمله Netflix ،walmart و paypal برنامه‌های اینترنتی هستند، که با جاوااسکریپت ساخته شده‌اند.
اوایل از آن برای ایجاد صفحات وب تعاملی استفاده می‌شد، اما امروزه می‌توان برای ساخت صفحات وب، نرم‌افزارهای موبایل و بازی از آن استفاده کرد.
یک زبان برنامه‌نویسی سمت کلاینت، روی مرورگر اجرا می‌شود. هر مرورگر دارای یک موتور جاوااسکریپت برای اجرای کدها می‌باشد. مثلا؛ موتور جاوااسکریپت در مرورگر فایرفاکس، spidermonkey و در مرورگر کروم، v8 می‌باشد. جاوااسکریپت مطابق با استاندارد مشخصی بنام ECMAScript پیش می‌رود.
در زیر نمونه‌ای از کدنویسی به زبان جاوااسکریپت را مشاهده می‌کنید:
که خروجی آن به شکل زیر است:
PHP
Php یک زبان برنامه‌نویسی متن‌باز همه‌جانبه است که برای توسعه‌ی وب مناسب است. php برای ایجاد وبسایت‌های تعاملی استفاده می‌شود. کد php در کد HTML تعبیه شده و دارای دستورالعمل‌های مخصوص فرایند شروع و پایان می‌باشد که به شما این امکان را می‌دهد که در (خارج از) حالت php باشید.
Php با جاوااسکریپت در سمت کلاینت متفاوت است؛ زیرا کد روی سرور ایجاد شده و HTML حاصل ساخته می‌شود که بعد از آن به کلاینت منتقل می‌شود.
کلاینت، دراین مبحث، مرورگری است که نتایج اجرای آن کدگذاری‌ها را دریافت می‌کند، اما کدهای اصلی پنهان می‌ماند.
در زیر نمونه‌ای از کدنویسی به زبان php را مشاهده می‌کنید:
یک برنامه‌ی php می‌تواند داده‌ها را جمع‌آوری کند، محتوای صفحات را پویاتر کرده و یا کوکی‌ها را ارسال یا دریافت نماید. اسکریپت‌های php معمولاً در سمت سرورها، برنامه ریزی خط فرمان‌ها استفاده شده و همچنین می‌توان اسکریپت‌های php را برای برنامه‌های دسکتاپ نوشت.
Php تقریبا روی همه‌ی سیستم عامل‌ها نظیر Microsoft Windows ،Mac OS ،Linux و UNIX و همچنین وب سرور‌هایی مثل Apache ،IIS و... اجرا می‌شود.
مقایسه‌ی ویژگی‌های این دو زبان برنامه‌نویسی
زبان
هم php و هم جاوااسکریپت زبانهای برنامه‌نویسی هستند. اگرچه، کدنویسی php روی سرور اجرا می‌شود و نتیجه، کد HTML خالص است که بعنوان پاسخی به مرورگر بازمی‌گردد. کد جاوااسکریپت برروی مرورگر اجرا می‌شود نه روی سرور، از این رو آنها را به نام زبانهای برنامه‌نویسی سمت کلاینت و سمت سرور می‌شناسند. تا زمانیکه node.js معرفی نشوده بود، جاوااسکریپت فقط در مرورگر اجرا می‌شود.
Node.js پلتفرمی است بر مبنای موتور جاوا اسکریپت کروم که به منظور ایجاد برنامه های سریع و گسترش پذیر به وجود آمده است.
Node.js از مدل رویدادگرا و non-blocking برای انجام عملیات I/O بهره می برد. از این‌رو Node.js یک پلتفرم سبک و کارا برای پیاده سازی برنامه‌های Real-time و مبتنی بر داده است که می‌توانند به راحتی در سرورهای نامتمرکز اجرا شوند.
node.js به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد با استفاده از جاوا اسکریپت، برای اسکریپت سمت سرور، صفحات وب با محتوای پویا را تولید کند قبل از آنکه صفحه به مرورگر وب ارسال شود. با node.js دیگر نیازی به دو زبان برنامه‌نویسی مختلف در سمت کلاینت و سمت سرور نخواهید داشت.
متن باز و رایگان
Php یک زبان متن‌باز است و توسط یک اجتماع بزرگ توسعه‌دهندگان نگهداری می‌شود و پایگاه پشتیبانی خوبی دارد. از آنجایی که هزینه‌هایش بصورت رایگان است، برای شروع کار با php به یک وب سرور (مانند Apache) و یک مرورگر وب مانند google chrome احتیاج است.
جاوااسکریپت بر پایه ECMAScript بوده و ECMAScript یک استاندارد بوده اما متن‌باز نیست. استفاده از جاوااسکریپت رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه اسکریپت‌های نوشته شده در جاوااسکریپت نیست.
سادگی
جاوااسکریپت همچون HTML یا CSS ،زبان نشانه‌گذاری نیست، بلکه یک زبان برنامه‌نویسی است. بنابراین اگر به زبان دیگری مسلط باشید، پس جاوااسکریپت برای شما به مراتب آسان‍تر خواهد بود. بطور مشابه، php نیز بعنوان یک زبان برنامه‌نویسی آسان در نظر گرفته می‌شود. آموزش‌های آنلاین بسیاری برای جاوااسکریپت و php در دسترس است.
هردو زبان به صورت تفسیری هستند، به این معنی که شما قادر به تغییر و اصلاح کدها و اجرای دوباره‍ی آنها به منظور مشاهده‌ی نتیجه بدون نیاز به کامپایل مجدد هستید.
همزمانی
جاوااسکریپت در مقایسه با php یک زبان برنامه‌نویسی تک‌رشته‌ای نامتقارن است. می‌توان با استفاده از Ajax با جاوااسکریپت تابع‌های Asynchronous ایجاد کرد. Ajax تکنیکی برای ایجاد صفحات وب به طور سریع و پویا می‌باشد.
Ajax به صفحات وب این امکان را می‌دهد که به صورت غیر همزمان و تنها با تبادل اندک اطلاعات با سرور، بخشی از صفحه را بروزرسانی کنند. به این ترتیب می‌توان تنها بخش‌هایی از صفحه را بدون بارگذاری کل صفحه، تغییر داد. اگر Ajax وجود نداشت کاربر برای دریافت اطلاعات از سرور، هر چند دریافت اطلاعاتی سبک، باید کل صفحه را Refresh می‌کرد.
پلتفرم‌های مستقل
هردو زبان جاوااسکریپت و php مستقل از سیستم‌عامل هستند. php می‌تواند بر روی تمام سیستم‌عامل‌های اصلی مثل: Linux ،MAC ،windows و solaris روی وب سرورها از جمله Apache ،IIS و Lighttpd اجرا شود. جاوااسکریپت قادر است روی هر مرورگری مثل: google chrome ،Mozilla و غیره اجرا شود.
امنیت
Php نسبت به جاوااسکریپت امن‍تر است؛ زیرا کد php در مرورگر قابل مشاهده نیست. کد جاوااسکریپت آسیب‌پذیر بوده و مورد تهدید خطرات امنیتی است. می‌توان با استفاده از ابزارهای تحلیلگر امنیتی و بهترین روش‌های توسعه‌یافته مانند استفاده از SSL/HTTPS آن را ایمن کرد.
دسترسی به پایگاه داده
دسترسی به پایگاه داده با استفاده از یک زبان سمت سرور مثل php آسان است؛ درحالیکه جاوااسکریپت بعنوان یک زبان مقصد نیاز به یک محیط دسترسی مستقیم برای پایگاه داده (دیتابیس) دارد. با معرفی node.js یک محیط جاوا اسکریپت، امکان انجام کارهایی را فراهم می‌کند که سایر زبانهای برنامه‌نویسی سمت سرور انجام می‌دهند.
انتخاب شما کدامیک است؟ جاوا اسکریپت یا php؟
گزارش‌ها می‌گویند که در حال حاضر، جاوااسکریپت توسط بیش از 95% وبسایت‌ها درحال استفاده است. همچنین برای نوشتن کد سمت سرور در جاوااسکریپت، می‌توانید از پلتفرم‌هایی مثل node.js استفاده کنید. همچنین می‌توانید با ترکیب javascript ،HTML5 و CSS3 صفحات وبی که به‌خوبی در مرورگرها، سیستم‌عامل‌ها و دستگاه‌های مختلف کار می‌کند را ایجاد کنید.
فریمورک‌های جاوااسکریپتی بسیاری مانند: React Js ،Angular Js و... وجود دارند. با استفاده از این فریمورک‌ها، زمان و تلاش برای نوشتن سایت‌ها و برنامه‌ها کاهش می‌یابد. جاوااسکریپت به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد که برنامه‌های وب در مقیاس بزرگ را به راحتی ایجاد کنند.
جاوااسکریپت معروف‌ترین زبان برنامه‌نویسی است، که حدود 10 میلیون توسعه‌دهنده سرتاسر جهان از آن استفاده می‌کنند.
همچنین بایستی کتابخانه‌ها و فریمورک‌های مختلف جاوااسکریپت را بیاموزید و ابزارها و چندین کتابخانه و فریمورک را برای استفاده و مطابق با نیاز پروژه‌ها باهم ترکیب کنید.
اگر مایل به ساخت یک وبسایت تکامل‌یافته هستید، php می‌تواند گزینه‌ی مورد قبولی برایتان باشد. کدنویسی با php آسان است، رایگان است و می‌تواند روی هر پلتفرمی اجرا شود. مجموعه‌ی بزرگی از کتابخانه‌ها را دارد؛ از این رو توسعه‌ی آن سریع است. برخی از فریمورک‌های php شامل laravel ،symfony zend و codeignitor هستند. اگر با برنامه نویسی شی گرا راحت هستید و با کتابخانه ها و فریمورک‌ها آشنایی دارید، پس php باید انتخاب شما باشد، چراکه دارای جامعه بزرگی از برنامه‌نویسان است.
کلام آخر
در پایان، ما در این مقاله به بررسی ویژگی‌های این دو زبان پرداختیم. انتخاب اینکه کدام یک بهتر است را به شما واگذار می‌کنیم.
اگر مایل هستید می‌توانید دوره‌های «آموزش پی اچ پی» و «آموزش جاوااسکریپت» را مشاهده کنید.
دیدگاه و پرسش
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید
در حال دریافت نظرات از سرور، لطفا منتظر بمانید